تاثیر درماندگی مالی بر کیفیت اقلام تعهدی

این پژوهش به بررسی تأثیر میزان درماندگی مالی بر کیفیت اقلام تعهدی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. برای انجام این پژوهش، تعداد 20 شرکت درمانده مالی مشمول ماده 141 اصلاحی قانون تجارت ایران طی 2 سال متوالی در دوره پژوهش و همچنین 40 شرکت غیردرمانده مالی مشابه عدم شمول ماده مذکور، در دوره زمانی 89-1379 بررسی شده است. متغیر مستقل مورد استفاده در این پژوهش میزان درماندگی مالی است که طبق مدلی پیشنهادی برای شرکت های ایرانی، براساس رگرسیون لجستیک پیشرو، از بین24نسبت مالی حائز اهمیت در زمینه پیش بینی درماندگی مالی به دست آمده است. مدل فوق شامل 6 نسبت مالی معنی دار می باشد که بر این اساس شرکت ها به 3 ناحیه نهفتگی (عدم درماندگی مالی)، کسری وجه نقد و عدم قدرت پرداخت دیون مالی و تجاری (ناحیه تردید یا خاکستری) و عدم قدرت پرداخت دیون کامل (درماندگی مالی کامل) جهت آزمون فرضیه های فرعی، تقسیم بندی شده است. متغیر وابسته این پژوهش، کیفیت اقلام تعهدی است که بر اساس مدل فرانسیس و دیگران(2005) مورد محاسبه قرار گرفته است. از داده های سال های 1379 و 1389 تنها در محاسبه کیفیت اقلام تعهدی استفاده شده است. برای تعیین روابط مذکور از مدل های رگرسیونی تجمعی طی دوره 9 ساله پژوهش استفاده شده است. متغیرهای پژوهش با استفاده از نرم افزار excel محاسبه و سپس داده ها با استفاده از نرم افزار spss 16 تجزیه و تحلیل شده است. به طور کلی نتایج حاکی از آن است که رابطه بین میزان درماندگی مالی و کیفیت اقلام تعهدی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران منفی، ضعیف و معنی دار بوده است. همچنین، در ناحیه درماندگی مالی کامل، رابطه بین این دو متغیر منفی، نسبتاً ضعیف و معنی دار بوده ولی در دو ناحیه کسری وجه نقد و نهفتگی این رابطه معنی دار نبوده است. فرضیه اصلی بین درماندگی مالی و کیفیت اقلام تعهدی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معنی داری وجود دارد. فرضیه های فرعی 1 بین درماندگی مالی در مرحله نهفتگی و کیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی داری وجود دارد. 2 بین درماندگی مالی در مرحله کسری وجه نقد و عدم قدرت پرداخت دیون مالی و تجاری و کیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی داری وجود دارد. 3 بین درماندگی مالی در مرحله عدم قدرت پرداخت دیون کامل (درماندگی مالی کامل) و کیفیت اقلام تعهدی رابطه معنی داری وجود دارد. برای آزمون فرضیه های پژوهش (اعم از اصلی و فرعی) در حالت تجمعی، 4 مدل رگرسیونی تخمین زده شده است که خلاصه نتایج به شرح زیر است: 1- با توجه به منفی و معنی دار بودن اثر میزان درماندگی مالی بر کیفیت اقلام تعهدی شرکت، فرضیه اصلی در طی دوره پژوهش در سطح کل شرکت ها، تأیید می شود. 2- با توجه به معنی دار نبودن اثر میزان درماندگی مالی بر کیفیت اقلام تعهدی در ناحیه نهفتگی، فرضیه فرعی اول، تأیید نمی شود. 3- با توجه به معنی دار نبودن اثر میزان درماندگی مالی بر کیفیت اقلام تعهدی در ناحیه کسری وجه نقد، فرضیه فرعی دوم نیز، تأیید نمی شود. 4- با توجه به منفی و معنی دار بودن اثر میزان درماندگی مالی بر کیفیت اقلام تعهدی در ناحیه درماندگی مالی کامل، فرضیه فرعی سوم، تأیید می شود.