اولویت‎بندی پارامترهای موثر در ارتقاء بهداشت، ایمنی و محیط زیست (hse-ms) با استفاده از منطق فازی و خانه کیفیت (qfd):(مطالعه موردی گروه باریت فلات ایران)

داشتن زندگی ایمن و به‎دور از خطرات آرزو و هدف همه انسانها در طول تاریخ بوده است. در طول تاریخ جامعه بشری همواره در تلاش برای رسیدن به آسایش و راحتی بیشتر بوده و در همین راستا سعی کرده است تمام تجهیزات و محیط زیست را در اختیار خود بگیرد. بروز مشکلات عدیده بهداشتی و ایمنی و افزایش آلودگیهای محیط زیستی با پیشرفت تکنولوژی شکل تازه‎ای به خود گرفت و این نیاز مبرم احساس شد که طرحها و استانداردهای مدونی در زمینه ایمنی ، بهداشت و محیط زیست ایجاد گردد. از جمله این استانداردها، استاندارد ohsas18001:2007 و iso14001:2004 هستند. در ادامه ترکیبی از این دو استاندارد بنام سیستم مدیریت ایمنی، بهداشت و محیط زیست (hse-ms) بوجود آمد. هدف مطالعه، در مبحث شناسایی و ارزیابی ریسک، برای انطباق بیشتر روش شناسایی و ارزیابی ریسک با صنعت مورد نظر، بازنگری شاخص‎های ارزیابی ریسک و جنبه‎های زیست محیطی در سیستم مدیریتhse-ms است. در ادامه برای رفع مشکلات مطرح شده، محاسبات ارزیابی ریسک (rpn) را بخاطر توانایی روش گسترش عملکرد کیفی (qfd) در رفع این مشکلات، با استفاده از روش qfd فازی انجام می‎دهیم. ابزار مورد استفاده در روشqfd فازی، خانه کیفیت (hoq) فازی است. خانه کیفیت فازی بخاطر استفاده از منطق فازی، عدم شفافیت در متغییرهای زبانی را رفع نموده و باعث خواهد شد محاسبات ریسک به واقعیت نزدیک تر باشد و نیز این توانایی را دارد که تاثیر متقابل ریسک ها ( به لحاظ منفی و مثبت) در ارزیابی ریسک (rpn) مد نظر قرار داده، کلیه ریسک ها را بطور همزمان وارد ماتریس نموده و اهم ریسک‎ها و جنبه‎های زیست محیطی را تعیین کند و اهم شاخص ها را مشخص و تجزیه و تحلیل نماید. جهت ارزیابی ریسکهای ایمنی و بهداشت حرفه‎ای و جنبه‎های محیط زیستی، بیش از 70 نوع روش وجود دارد که از جمله این روشها، روش مطالعه عملیات و خطر ، روش تجزیه و تحلیل چه می‎شود اگر؟ ، تجزیه و تحلیل مقدماتی خطر (pha) و...می‎باشند که بسته به نوع صنعت و شرایط محیط زیست می‎توان از آنها استفاده کرد.از روشهای تصمیم‎گیری چند شاخصه مثلahp، saw، electer و روشهای برنامه‎ریزی پویا، سیستم خبره فازی و الگوریتم شبکه عصبی جهت ارزیابی ریسک‎های ایمنی و بهداشت حرفه‎ای و جنبه‎های محیط زیستی استفاده شده است. یکی از عوامل اساسی در استقرار، پایش و نگهداری سیستم مدیریت hse-ms ارزیابی ریسک‎های ایمنی و جنبه‎های زیست محیطی است. روش qfd فازی، با دارا بودن قابلیت در نظر گرفتن تأثیر متقابل ریسک‎ها و معیارها و نیز اولویت‎بندی ریسک‎ها و معیارها با منطق فازی و سادگی و جامعیت آن در محاسبات با گام های زیر ارائه می‎گردد: گام اول: شناسایی‎ جنبه‎های زیست محیطی و ریسک‎های ایمنی و بهداشتی و تعیین معیارها گام دوم: فازی سازی داده‎ها (تعیین جداول فازی ارتباطی و جداول فازی سطح معیارهای ریسک): گام سوم: تهیه ماتریس خانه کیفیت فازی گام چهارم: ارزیابی معیارها گام پنجم: اولویت‎بندی ریسک جهت ارزیابی ریسک‎های ایمنی و جنبه ‎های زیست محیطی شرکت باریت فلات ایران کارخانجات پرندک، از مدل qfd فازی استفاده شد .نتایج بدست آمده برتری روش قفد فازی را اثبات میکند.