بررسی روابط ایران و آمریکا در بستر تحولات اخیر جهان عرب 2013-2010

پژوهش حاضر در پی بررسی روابط ایران و آمریکا در بستر تحولات جهان عرب از سال 2010-2013 میلادی می باشد روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد و با استناد به شیوه مطالعات کتابخانه ای ( اسنادی ) از طریق کتب ، مجلات علمی و سایت های اینترنتی اطلاعات بدست آمده ، طبقه بندی شده و به رشته نگارش در آمده است . به منظور گر آوری اطلاعات از ابزار فیش برداری از کتب مختلف و فضای مجازی اینترنت و مطالعات کتابخانه ای بهره گیری شده است . سوال اصلی تحقیق عبارت است از : انقلاب های منطقه خاورمیانه چه تاثیراتی بر روابط ایران و آمریکا داشته است ؟ در این راستا سولات فرعی بیان گردیده اند که عبارتند از : 1. این انقلاب ها باعث چه کنشی از سوی آمریکا در قبال ایران شده است ؟ 2. ایران و آمریکا چه رویکردی در ارتباط با تحولات جهان عرب داشته اند ؟ در پاسخگویی به سوال اصلی تحقیق فرضیه زیر تدوین گردیده است : جنبش های اخیر در منطقه باعث افزایش فشار ها از جانب آمریکا به ایران ( پرونده انرژی هسته ای ، تحریم های شورای امنیت ، تحریم خرید نفت ) شده است .همچنین در پاسخگویی به فرضیه های فرعی عنوان شده است که انقلاب های جهان عرب باعث گسترش روز افزون نفوذ منطقه ای ایران و گفتمان اسلام سیاسی شده است که رقیبی جدی برای لیبرال دموکراسی غرب محسوب می شودو همچنین ایران از هویت گرایی اسلامی و آمریکا از دموکراسی غرب گرا در جهان عرب حمایت به عمل آورده است . پس از بررسی متون و اسناد مربوطه خلاصه نتیجه تحقیق بشرح ذیل می باشد : روابط ایران و امریکا پس از گذشت حدود سی سال از وقوع انقلاب اسلامی ایران، همواره در حالت چالشی و مخاصمه جویانه قرار داشته است. این روابط پس از خاتمه دوران جنگ سرد و مخصوصاً طی یک دهه گذشته، وارد مرحله تازه ای شده است که مقارن با دوران یکجانبه گرایی امریکا شده است.طی سالهای دهه 1980، ایران همواره از میان دو ابر قدرت، ایالات متحده را تهدید بزرگتری به شمار آورده است با توجه به این شرایط، سیاست ایران باید درباره هر کشور عرب، با توجه به حساسیت ها و درجه اهمیت در روابط دو جانبه و مسائل منطقه ای، ویژگی خاص خود را داشته باشد. در مورد مصر، به دلیل اهمیت نقش این کشور در معادلات منطقه ای، سیاست ایران باید مبتنی بر اولویت بر منافع و بهبود روابط دوجانبه باشد. درباره سوریه، ایران باید سیاست واقع گرایانه مبتنی بر تأمین منافع استراتژیک خود را داشته باشد و مواضع خود را بر پایه واقعیت های موجود جامعه سوریه تنظیم کند. همچنین باید گفت، تحولات جهان عرب افزون بر این که نقش و نفوذ منطقه ای ایران را افزایش داده است، به همان اندازه بر حساسیت کشورهای منطقه از اهداف حضور ایران در این تحولات، افزوده است. با توجه به رویکردهای ایران و آمریکا در قبال تحوات جهان عرب باید گفت، فرایند مبهم تحولات جهان عربی تا کنون سبب تشدید وخامت و تیرگی در روابط دو کشور گشته است. به گونه ای که هر گونه تعامل و سازشی را میان دو کشور دشوار می کند و به نظر می رسد که این وضعیت در گذر زمان نیز تشدید شود. زیرا به هر اندازه که تحولات بهار عربی به سمت شفافیت و مشخص شدن جهت گیری آن حرکت کند، به همان میزان بر رقابت موجود میان ایران و ایالات متحده افزوده خواهد شد.