بررسی تاثیر جایگاه آموزش بر بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران

در بسیاری از کشورها سرمایه گذاری در نیروی انسانی و ارتقا کیفیت آن، بیش ترین نقش را در افزایش بهره وری و تسریع رشد اقتصادی داشته و دارد. در این خصوص یکی از راه های بهبود بهره وری، افزایش سرمایه انسانی از طریق ارتقا سطح آموزش نیروی کار می باشد. در این تحقیق تلاش می شود به بررسی تأثیر جایگاه آموزش در دو سطح کمی و کیفی بر بهره وری نیروی کار در اقتصاد ایران پرداخته شود. به این منظور از شاخص های متوسط سال های تحصیل شاغلان (و مجذور آن) و درصد شاغلان دارای تحصیلات عالی به کل شاغلان به عنوان نماینده کمی و هزینه های دولتی صرف شده در بخش آموزش به عنوان نماینده کیفی آموزش استفاده شده است. همچنین برخی دیگر از عوامل موثر بر بهره وری نیروی کار از جمله درجه باز بودن اقتصاد، سرمایه فیزیکی سرانه، نسبت تولید بالفعل به تولید بالقوه و سرمایه تحقیق و توسعه دولتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از برآورد مدل با روش گشتاورهای تعمیم یافته (gmm) برای بازه زمانی 1390-1360، بیانگر آن است که چنانچه نیروی کار سال های زیادی را صرف تحصیل آموزش باکیفیت مناسب نماید و در نهایت متناسب با آموزش و مهارت کسب شده به حرفه ای مرتبط مشغول گردد، بهره وری نیروی کار افزایش خواهد یافت. در ارتباط با شاخص کیفیت آموزش مشاهده می شود با وجود اینکه بودجه های قابل توجهی در بخش آموزش صرف گردیده، کیفیت آموزش به نحو مناسبی تحت تأثیر قرار نگرفته و علت را می توان به مکفی نبودن زیرساخت های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و عدم فراهم سازی بستر مناسب در بخش آموزشی کشور دانست.