بررسی جریان قاعده لاحرج در محرمات و آثار آن در فقه امامیه

پایان نامه
چکیده

قاعده فقهی لاحرج از جمله قواعد فقهی مسلّم است که به دلیل برخورداری از لسان حکومتی و تقدم آن بر ادله احکام اولیه، تقریباً در تمامی ابواب فقهی کاربرد دارد. با نگاهی به اقوال فقهاء، می توان به یک نتیجه واضح و بدون چالش دست پیدا کرد و آن پذیرش جریان قاعده لاحرج در واجبات است. اگر واجبی حرجی شود، با استناد به قاعده لاحرج، جواز ترک آن وجود دارد. اما در مورد جریان قاعده لاحرج در محرمات، تردیدها و مشکلاتی وجود دارد. برخی از علماء، جریان قاعده لاحرج در محرمات را جایز دانسته، برخی دیگر چنین جوازی را برنمی تابند و برخی هم در این مورد سکوت کرده و متعرّض چنین بحثی نشده اند. در پژوهش حاضر، ادله ای که از سوی موافقین و مخالفین این قضیه اقامه شده است، به صورت جداگانه بیان شده و مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. با مقایسه ادله دو طرف، می-توان ادعا کرد که ادله جریان قاعده لاحرج در محرمات از استحکام بیشتری برخوردار می-باشند؛ لذا از لحاظ نظری، اشکالی در جریان قاعده در محرمات وجود ندارد، اما موانعی در مقام عمل بروز خواهند کرد. با تنظیم یک ضابطه جهت جریان قاعده در محرمات، موانع موجود در این مسیر نیز برطرف خواهند شد. در این ضابطه، فقیه باید میان محرمات دین و نواهی آن قائل به تفکیک شود. هر آنچه که محرمات بالمعنی الاخص محسوب شده و جزو ذاتیات دین است، به هیچ عنوان قابل تخصیص نیست و تنها زمانی که خود شارع اجازه تخصیص بدهد، می توان چنین امور ممنوعی را انجام داد. اما در مورد دیگر محرمات که جزو نواهی و عرفیات دین محسوب شده و در واقع محرمات بالمعنی الاعم هستند، مشکلی از جهت جریان قاعده لاحرج و دیگر عناوین ثانوی در آنها وجود ندارد.

منابع مشابه

گستره مصادیق قاعده لاحرج در فقه پزشکی

طبابت از ضروریات زندگی اجتماعی است وامر سلامت و جان انسان ها پیوسته یکی از دغدغه های مهم جوامع بشری است. انقلابی که تحقیقات علمی و اکتشافات جدید پزشکی در زمینه علم پزشکی به وجود آورده سوالات بیشماری را مطرح ساخته که فقهای اسلام نمی توانند درباره آنها سکوت اختیار کنند از آن جهت که فقه پیوند عمیقی با زندگی انسان دارد، نتایج بحث و تحقیقات درباره این سوالات، در زندگی انسان ها موثر است بنابراین بر ع...

متن کامل

حجیت قاعده ظهور در فقه امامیه

اعتبار و حجیت احکام شرعی از طریق ظواهر کتاب و سنت در نزد دانشمندان اصول و فقه امامیه امری پذیرفته شده و مسلم تلقی می شود. مراد از حجت بودن ظواهر قرآن این است که ظاهر قرآن مانند هر متن بشری برای خواننده و شنونده قابل فهم می‌باشد و آنجه را که انسان از ظواهر قرآن با استفاده از قرائن لفظی و سیاق و سباق متوجه می‌‌‌شود برای وی حجت می‌باشد و به همین ترتیب احادیث و روایاتی که از پیامبر اکرم (ص) و ائمه ...

متن کامل

تحقیق در قاعده غرور و موارد استناد به آن در فقه امامیه

تحقیق در قاعده غرور و موارد استناد به آن در فقه امامیه دکتر علی مهذب یکی از قواعد معروف در باب ضمان ، قاعده غرور است ، فقهای امامیه قاعده غرور را در باب موجبات ضمان قهری ذکر نموده و آن را یکی از اسباب و موجبات ضمان قهری دانسته و در موارد بسیاری بدان استناد کرده اند ، ازاین رو لازم است دراره این قاعده از جهاتی چند بحث به میان آید: 1- تعریف غرور. 2- دلیل قاعده غرور 3- مفاد آن . 4- موارد ...

متن کامل

«بررسی مفاهیم بطلان و فساد عقد و آثار آن در فقه امامیه و حقوق ایران»

چکیده در ابتدا و ظاهرا عقد فاسد و عقد باطل دو مفهوم یکسان و مشابهی بنظر می آیند اما پس از تامل و بررسی تعاریفشان تفاوت آن دو مشخص خواهد شد:عقد باطل عقدی بلااثر بوده و از اساس صحیح نمی باشد، این فقد اثر ناشی از اختلال در ارکان اصلی عقد است. در قانون مدنی این ارکان، در ماده 190 ق.م در 4 بند بیان شده است. اما عقد فاسد عقدی است که از اول و ذاتاً صحیح است و سپس بر اثر برخی اعتبارات خارجی به عقدی فاسد...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید مطهری - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023