ارزیابی ژنوتیپ های یولاف زراعی تحت شرایط تنش و بدون تنش

یولاف گیاهی از خانواده پواسه و یکی از غلات مهم مناطق معتدل جهان می باشد. پژوهش حاضر به منظور بررسی تحمل به خشکی 25 ژنوتیپ یولاف زراعی تحت دو شرایط تنش و بدون تنش، در سه تکرار و در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه درسال زراعی 92-91 انجام شد. صفات اندازه گیری شده شامل عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد کاه، وزن هزار دانه، وزن دانه در خوشه، وزن سنبله، وزن هکتولیتر، محتوی آب نسبی برگ، تعداد سنبلچه، سطح برگ پرچم، تعداد دانه در خوشه، تعداد خوشه در متر مربع، روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، روز تا خوشه دهی، روز تا گرده افشانی، طول خوشه، طول پدانکل، ارتفاع، نسبت پدانکل به ارتفاع و شاخص های حساسیت و تحمل به خشکی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر اکثر صفات مورد بررسی در هر دو شرایط تنوع قابل ملاحظه ای را دارا بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب، حاکی از عدم اثر متقابل ژنوتیپ × مکان صفات بود. نتایج تجزیه همبستگی بین شاخص ها و عملکرد دانه نشان داد که شاخص های mp، gmpو sti به دلیل همبستگی بالا با عملکرد دانه می توانند در گزینش ژنوتیپ ها استفاده شوند. نتایج حاصل از تجزیه مسیر، انتخاب صفات تعداد خوشه در مترمربع و تعداد دانه در خوشه را به دلیل داشتن اثر مستقیم بالا و مثبت بر عملکرد دانه، به عنوان یکی از راه های افزایش عملکرد معرفی نمود. بر طبق تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها در شرایط تنش در چهار گروه و در شرایط غیر تنش در شش گروه قرار گرفتند. بر اساس کلیه نتایج ژنوتیپ های شماره 17(ufrgs948886) و 7 (potoro)به عنوان ژنوتیپ های متحمل و ژنوتیپ های شماره 11 (ia91098-2(high oil- ? glucan) و 16 (c-1/130) به عنوان ژنوتیپ های حساس به خشکی شناسایی شدند.