برآورد روند ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی برخی از صفات تولید مثلی درگوسفند مهربان

در این پژوهش از داده های مربوط به وزن بدن و صفات تولید مثلی گوسفند مهربان که توسط معاونت امور دام استان همدان در طی سال های 1373 تا 1389 جمع آوری شده بود برای برآورد اجزای واریانس و روندهای ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی برخی از صفات تولید مثلی ترکیبی استفاده شد. پیش بینی ارزش های اصلاحی و برآورد اجزای واریانس با تجزیه ی مدل های حیوانی یک صفتی و چند صفتی با الگوریتم میانگین اطلاعات بیشترین درست نمایی محدود شده (aireml) انجام شدند. برای برآورد روند های ژنتیکی، فنوتیپی و محیطی صفات مورد بررسی، به ترتیب از ضریب تابعیت میانگین ارزش های اصلاحی، میانگین های فنوتیپی و انحرافهای محیطی از سال تولد استفاده شد. وراثت پذیری صفات مجموع وزن تولد بره در هر زایش، میانگین وزن تولد بره در هر زایش، مجموع وزن تولد بره در هر سال، میانگین وزن تولد بره در هر سال، مجموع وزن از شیرگیری بره در هر زایش، میانگین وزن از شیرگیری بره در هر زایش، مجموع وزن ازشیرگیری بره در هر سال و میانگین وزن از شیرگیری بره در هر سال در تجزیه تک صفتی به ترتیب، 063/0، 024/0، 022/0، 026/0، 054/0، 117/0، 048/0 و 142/0 برآورد شدند. در تجزیه چند صفتی، وراثت پذیری صفات مجموع وزن تولد بره در هر زایش، میانگین وزن تولد بره در هر زایش، مجموع وزن از شیرگیری بره در هر زایش و میانگین وزن از شیرگیری بره در هر زایش به ترتیب، 05/0، 027/0، 245/0 و 221/0 برآورد شد. در تجزیه ی تک متغیره صفات مجموع وزن تولد بره در هر زایش، میانگین وزن تولد بره در هر زایش، مجموع وزن تولد بره در هر سال، میانگین وزن تولد بره در هر سال، مجموع وزن از شیرگیری بره در هر زایش، میانگین وزن از شیرگیری بره در هر زایش، مجموع وزن ازشیرگیری بره در هر سال و میانگین وزن از شیرگیری بره در هر سال، برآوردهای روندهای ژنتیکی به ترتیب، 138/0، 136/0-، 094/0، 086/0-، 603/0، 41/1-، 65/2 و 43/1- گرم در سال، برآوردهای روندهای محیطی به ترتیب، 08/6-، 62/17-، 37/13-، 92/17-،03/361، 30/228، 35/281 و 53/234 گرم در سال و برآوردهای روندهای فنوتیپی به ترتیب، 94/5-، 75/17-، 27/13-، 01/18-، 63/361، 88/226، 284 و 0 1/233 گرم در سال بودند. در تجزیه چند متغیره ی صفات مجموع وزن تولد بره در هر زایش، میانگین وزن تولد بره در هر زایش، مجموع وزن از شیرگیری بره در هر زایش و میانگین وزن از شیرگیری بره در هر زایش، به ترتیب، روندهای ژنتیکی آنها 533/0، 186/0-، 196/0-، 2- گرم در سال، روندهای محیطی آن ها 47/6-، 57/17-، 83/361 و 88/228 گرم در سال و روندهای فنوتیپی آن ها 94/5-، 75/17-، 63/361 و 88/226 گرم در سال برآورد شدند. تنها روند ژنتیکی معنی دار، روند ژنتیکی میانگین وزن تولد بره ها در هر زایش در تجزیه تک صفتی (14/0-) بود. روندهای محیطی همه صفات به جز صفت مجموع وزن تولد بره در هر زایش معنی دار بودند. روند فنوتیپی نیز برای همه صفات به جز صفات مجموع وزن تولد بره در هر زایش و مجموع وزن تولد بره در هر سال معنی دار شد. نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر نشان دهنده عدم وجود برنامه مناسب اصلاح نژادی برای بهبود بازده تولید مثلی گوسفندان مهربان در سالیان گذشته است.