بررسی تنوع ژنتیکی لاین های امید بخش جو دیم دو ردیفه و شش ردیفه با استفاده از نشانگر مولکولی ssr

چکیده در این آزمایش تنوع ژنتیکی 20 ژنوتیپ جو دیم با استفاده از 14 جفت نشانگر ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از استخراج dna ژنومی و انجام واکنش زنجیره ای پلیمراز، آغازگرها در مجموع 266 باند چند شکل تولید نمودند که متوسط تعداد باند چند شکل به ازای هر آغازگر 19 بود. میانگین picبرای کل آغازگرها 6/0 به دست آمد و بیشترین میزان اطلاعات چند شکلی (pic) مربوط به آغازگرهای hvm60 و hvm20 به ترتیب با مقادیر 88/0 و 73/0 و کمترین مقدار آن مربوط به آغازگر bmac0032 با مقدار 32/0 بود. با محاسبه ضریب تشابه جاکارد، ارزش های تشابه بین ژنوتیپ ها دامنه ای از 3/0 تا 96/0 را داشتند. بیشترین تشابه ژنتیکی مربوط به ژنوتیپ های شماره 6 (رقم زراعی ایذه) و شماره 5 (لاین امید بخش) با 96/0 بود و کمترین تشابه مربوط به ژنوتیپ های شماره 13 (پوشینه دار و دو ردیفه) و شماره 10 (پوشینه دار و شش ردیفه) با 3/0 بود. در این پژوهش دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای به روش upgma و با استفاده از نرم افزار ntsys استفاده شد. با ترسیم خط برش در فاصله 75/0، ژنوتیپ های مورد مطالعه در 5 گروه اصلی قرار گرفتند. نتایج گروه بندی حاصل از تجزیه مختصات اصلی نسبتا با گروه بندی تجزیه خوشه ای مطابقت داشت. تفکیک بر اساس داده های مولکولیssr تا حدودی توانست ژنوتیپ های دو و شش ردیفه و همچنین ژنوتیپ های پوشینه دار و بدون پوشینه را از هم تفکیک نماید. همچنین وجود چند والد مشابه در شجره برخی ژنوتیپها (مثل 3و 12 و یا 14 و 18) نیز در این گروه بندی تأثیر قابل توجهی داشت. در مجموع نتایج مطالعه ما بر روی جو دیم با آغازگرهای ssr، نشان داد که این آغازگرها در گیاه جو کارایی بالایی دارند و نشانگرهای مورد استفاده توانستند تمامی ژنوتیپ ها را به خوبی از هم جدا کنند. واژگان کلیدی: جو دیم، پوشینه، اطلاعات چندشکلی، نشانگر ملکولی ریزماهواره