بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی و صفات ریختی ژنوتیپ های لوبیای سیاه در شرایط نرمال و تنش آبی

به منظور بررسی صفات ریختی و فعالیت آنتی اکسیدانی ژنوتیپ های لوبیای سیاه تحت شرایط نرمال و محدود آبیاری 11 ژنوتیپ لوبیای سیاه و3 ژنوتیپ با رنگ روشن تر بعنوان شاهد در دو آزمایش جداگانه بدون تنش(نرمال) و تنش خشکی(آبیاری محدود) در طرح بلوک های کامل تصادفی هر کدام در سه تکرار در مزرعه آموزشی وپژوهشی دانشگاه ایلام واقع در شهرستان مهران در سال1391 کاشت شدند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده های آزمایشی نشان داد صفات مورد بررسی تحت تاثیر تنش خشکی قرار گرفتند. همچنین تنوع در بین ژنوتیپ ها از لحاظ تحمل به خشکی وجود دارد. بطور کلی تنش آبی می تواند به طور محسوس بر روی عملکرد ژنوتیپ های لوبیای سیاه تاثیر بگذارد واز بین اجزاء عملکرد بیشترین تاثیر را بر روی تعداد غلاف داشته است. . براساس همبستگی عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش با شاخص های تحمل به خشکی،شاخص های sti، gmp و mpبه عنوان بهترین شاخص های تحمل به خشکی در شرایط تنش وشاخص های mp، tol، gmpو stiبه عنوان بهترین شاخص های تحمل در شرایط بدون تنش بودند.بر اساس تجزیه به مولفه های اصلی بر روی شش شاخص و عملکرد در حالت تنش و نرمال در ژنوتیپ های مورد ارزیابی، مولفه اول با 2/68 درصد از کل تغییرات مولفه ی عملکرد و تحمل به تنش و مولفه دوم با 7/30 درصد ازکل تغییرات داده ها بعنوان مولفه حساسیت به تنش خشکی نامگذاری شدند. با بررسی فاکتور 50 icژنوتیپ 1186 بیشترین و ژنوتیپ 1140 کمترین فعالیت آنتی اکسیدانی را در بین ژنوتیپ های لوبیای سیاه در شرایط تنش داشتند. همچنین بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی ژنوتیپ ها درشرایط نرمال و خشکی نشان داد که به طور کلی ژنوتیپ هایی که در حالت نرمال وتنش متحمل تر بودند دارای فعالیت های آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به ژنوتیپ های حساس بودند.همچنین ژنوتیپ های لوبیای سیاه دارای خاصیت آنتی اکسیدانی بالاتری نسبت به ژنوتیپ های شاهد دارای رنگ روشن هستند.