تحلیلی در معماری صخره ای و سفال عصر آهن iii شمال غرب ایران: مطالعه ی موردی تپه بَرده کُنته (barde konte) واقع در شهرستان مهاباد

شمال¬غرب ایران در عصر آهن دارای محوطه¬های فراوان و شاخصی است که هر کدام از این محوطه¬ها در بازسازی جوامع عصر آهن در فلات ایران جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده¬اند. در این میان استان آذربایجان¬غربی به عنوان یکی از مناطق کلیدی حوزه¬ی شمال¬غرب ایران به مثابه¬ی کانون تلاقی فرهنگ¬ و تمدن¬های فلات ایران، بین¬النهرین شمالی، قفقاز و آناتولی سهم چشم¬گیری را در مطالعات باستان¬شناسی ایران ایفا می¬کند. به واسطه¬ی وجود دریاچه¬ی ارومیه در این استان، محوطه¬های آن به دو بخش شمال و جنوب حوضه¬ی آب¬ریز دریاچه¬ی ارومیه تقسیم می¬شوند. محوطه¬ی تپه بَرده کُنته واقع در شهرستان مهاباد به عنوان محوطه¬ی هزاره اول ق.م با آثار سفالی و معماری دست¬کند صخره¬ای تاکنون مورد مطالعه¬ی علمی باستان¬شناسی قرار نگرفته بود. این محوطه در فاصله¬ی چند کیلومتری گور دخمه¬ی فخریگاه قرار دارد. آثار سفالی بدست آمده از لایه¬نگاری، خواناسازی و پی¬گردی این محوطه که در تابستان سال 1391 انجام گرفت معرف دوره¬ی آهن iiiو حاکی از این است که دوره¬ی استقراری در این تپه مربوط به اقوام مانائی بوده که بر این منطقه حکم¬رانی داشته¬اند. آثار دست¬کند معماری صخره¬ای که به صورت یک مجموعه دست¬کند شامل پلکان¬ها، چاله، تونل و لوح¬های تراشیده بر روی دماغه¬ی صخره¬ای نمایان است؛ بیانگر حمایت یک حکومت و یا قدرت مرکزی از این مجموعه است. به اسنتاد مطالعات و بررسی¬های صورت گرفته از یافته¬ها و داده¬های باستان¬شناسی، ماهیت کاربری که می¬توان برای این محوطه تعریف کرد؛ در راستای امور آیینی و اعتقادی مانائی¬ها بوده است. این بخش از حوضه ی آب¬ریز جنوب دریاچه¬ی ارومیه به همراه محوطه¬هایی چون قلایچی، زندان سلیمان، قلعه بردینه و زیویه در قلمرو حکومتی مانائی¬ها قرار داشته است. محوطه ی تپه بَرده کُنته واقع در شهرستان مهاباد به عنوان محوطه ی هزاره اول ق.م با آثار سفالی و معماری دست کند صخره ای تاکنون مورد مطالعه ی علمی باستان شناسی قرار نگرفته بود. . آثار سفالی بدست آمده از لایه نگاری، خواناسازی و پی گردی این محوطه که در تابستان سال 1391 انجام گرفت معرف دوره ی آهن iiiو حاکی از این است که دوره ی استقراری در این تپه مربوط به اقوام مانائی بوده که بر این منطقه حکم رانی داشته اند. آثار دست کند معماری صخره ای که به صورت یک مجموعه دست کند شامل پلکان ها، چاله، تونل و لوح های تراشیده بر روی دماغه ی صخره ای نمایان است؛ بیانگر حمایت یک حکومت و یا قدرت مرکزی از این مجموعه است.