بررسی ریخت شناسی و مولکولی برخی از گونه های جنس colutea l (تیره باقالاییان fabaceae) در ایران

جنس colutea l. (fabaceae) نُه گونه در ایران دارد: c. cilicica (sect. colutea subsect. arborescentes)، c. persica و c. gracilis (sect. colutea subsect. graciles)، c. x variabilis (sect. rostrata subsect. orientales)، c. buhsei (sect. rostrata subsect. centralasiaticae)، c. gifana (sect. rostrata subsect. gifana)، c. uniflora (sect. rostrata subsect. uniflora)، c. komarovii و c. porphyrogramma (sect. armata). در این میان چهار گونه انحصاری ایران هستند (c. persica، c. gifana، c. uniflora و c. porphyrogramma). این گونه ها در نیمه شمالی (از سواحل رودخانه ارس در غرب تا مرز ترکمنستان در شرق) و مرکز و جنوب کشور پراکنده اند. آخرین کار جامع انجام شده در راستای نوشتن شرح گونه ها و بخشه های این جنس، در فلورا ایرانیکا در سال 1984 منتشر شد. از این رو و از آنجایی که اصولاً تشخیص گونه های این جنس کاری است دشوار، در این پژوهش ضمن مطالعه نمونه های هرباریومی، نمونه های تازه از زیستگا ه های این گونه در سرتاسر کشور جمع آوری شده و مورد بررسی ریختی و مولکولی (rapd-pcr) قرار گرفتند و به این ترتیب شرح به روز بخشه ها، زیربخشه ها و گونه های این جنس نگاشته شد. c. gifana از زیربخشه centralasiaticae به زیر بخشه جدید gifana انتقال یافت. c. uniflora از بخشه armata خارج شد و در بخشه rostrata در زیربخشه جدید uniflora قرار گرفت. برای رفع ابهامات موجود در مورد oreopyhsa microphylla که بر اساس مطالعات مولکولی اخیر در جنس colutea (kazempour et al. 2006) قرار داده شده بود، شرح این گونه نیز نگاشته شد. بررسی های مولکولی انجام شده بوسیله rapd-pcr از یافته های مورفولوژیک حمایت نکرد،و این می تواند حاکی از آن باشد که برای رسیدن به نتایج قابل قبول و دقیق حاصل از مطالعات مولکولی باید از آغازگر های متنوع تری استفاده شود. چنین آزمایشاتی به تنهایی و بدون توجه به ریخت-شناسی گیاهان نمی توانند پاسخ دقیقی بدهند. با توجه به آغازگرهای استفاده شده، احتمالاً انجام issr-pcr، spar-pcr و ltr-pcr نتایج کارآتری بدست می دهد.