بررسی ساختار تشریحی – تکوینی اندام های زایشی و خواص آنتی اکسیدانی (ضدسرطانی) برگ های گیاه آلوئه ورا (aloe vera l.) در مناطق چهار باغ (کرج) و دزفول (خوزستان)

در این پژوهش ساختار تشریحی تکوینی اندام های زایشی و مراحل تکوین دانه ی گرده، تخمک و رویان آلوئه ورا با استفاده از روش های متداول سلول، بافت شناسی و با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. مشاهدات میکروسکوپی اندام های زایشی ساختار متداول گیاهان تک لپه را مشخص کرد. آلوئه ورا (aloe vera) گیاهی پایا، مقاوم به خشکی با برگ هایی گوشتی و آبدار متعلق به تیره ی لاله liliaceae است که به صورت تاریخی برای درمان بسیاری از بیماری ها مورد استفاده قرار می گرفته است. در مشاهدات میکروسکوپی اندام های زایشی، در دیواره ی بساک های جوان چهار لایه ی اپیدرم، لایه ی مکانیکی، لایه های موقتی و لایه ی مغذی مشاهده شدند. در بساک های بسیار جوان سلول های مادر گرده و سپس در مراحل تکوینی پیشرفته تر، میکروسپورهای یک هسته ای و دانه های گرده ی یک و سپس دو هسته ای تشخیص داده شدند. تخمدان فوقانی و دارای سه برچه است که تخمک های درون آن با تمکن محوری در طی مراحل تکوین متمایز شده و یک پوسته، بافت خورش، کیسه ی رویانی و سپس رویان کروی در آن تشخیص داده شد که این رویان در نتیجه ی لقاح پروگامی شکل گرفت. به منظور بررسی خواص آنتی اکسیدانی و ضد سرطانی آلوئه ورا، در فصل پاییز برگ های دو گیاه از مناطق چهار باغ شهرستان کرج و دزفول جمع آوری شدند و عصاره های متانولی، اتانولی (80%) و آبی ژل و شیرابه ی برگ های آلوئه ورا برای اهداف بررسی ضدجهشی و ضدسرطانی مورد مطالعه قرار گرفتند. بررسی فعالیت ضدجهشی و ضدسرطانی آلوئه ورا با بهره گیری از آزمون ames و نیز با استفاده از سوش سالمونلا تیفی موریوم ta100 که مستقیما از پروفسور ایمز دریافت شده بود، انجام گرفت. در این پژوهش اثر ضدجهشی (بدون s9) و ضدسرطانی (با s9) تمام عصاره های آبی، اتانولی و متانولی به اثبات رسید که از طریق شمارش کلنی های برگشتی در مقایسه با شاهد مثبت حاصل شد. نتایج نشان داد که در بین تمام عصاره ها، عصاره ی اتانولی شیرابه ی آلوئه ورای کرج با 91% و عصاره ی آبی شیرابه ی آلوئه ورای دزفول با 42% به ترتیب بیشترین و کمترین درصد مهارجهش را نشان دادند. تاثیر مهارجهش بالاتر عصاره های کرج نسبت به دیگر عصاره ها بیانگر تاثیر شرایط محیطی بر ساخت ترکیبات آنتی اکسیدان در گیاهان است. تحقیقات نشان داده است که گیاهانی که در ارتفاعات می رویند با کاهش دما و افزایش تولیدگونه های اکسیژن آزاد مواجه هستند. به طور مشابه افزایش ارتفاع، کاهش چگالی هوا و افزایش میزان نور، منجر به افزایش تولید گونه های اکسیژن آزاد و درواقع آسیب اکسیداتیو به سلول ها می گردد. بنابراین چنین نتیجه گیری می شود که گیاهان این مناطق برای مقابله با شدت نور زیاد، نسبت به گیاهانی که در ارتفاعات کمتر می رویند، ترکیبات آنتی اکسیدانی بیشتری می-سازند.