مطالعه تطبیقی سرمایه اجتماعی و هویت اجتماعی در بین محلات شهر ارسنجان

هویت مفهومی کلیدی در دنیای معاصر به شمار می رود. بعد از جنگ جهانی دوم، مهاجرت، صنعتی شدن و رشد جنبش های سیاسی- اجتماعی جدید و اشکال هویت سیاسی باعث شد تا پرسش در مورد هویت در مرکز بحث و مناظره های علوم اجتماعی قرار بیگرد. شکل گیری هویت و باز تعریف آن، تحت تأثیر عوامل گوناگون است که از آن جمله می توان به کمیت و کیفیت روابط بین افراد در جامعه اشاره کرد. این عامل که در یک تعبیر کلی تر، سرمایه اجتماعی نامیده می شود، یکی از مهمترین متغیرهای تأثیر گذار در شکل گیری و بار تعریف هویت است. در دور? جدید، صنعتی شدن، شهرگرایی و نوگرایی، سبب تحولات عظیم اقتصادی- اجتماعی در جهان گردیده که این تحولات نیز به نوب? خود، هویت افراد را دچار دگرگونی کرده است. بنابراین، امروزه، نقش عوامل سنتی هویت ساز، کم رنگ تر شده، در حالیکه نقش فرایندهای مدرن هویت ساز، پرنگ تر گردیده است.این مقاله به دنبال بررسی تأثیر شاخص های سرمایه اجتماعی بر هویت اجتماعی افراد به روش پیمایشی است. در این پژوهش برای تحلیل سرمایه اجتماعی( متغیر مستقل) از شاخص های همچون مشارکت اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعلق اجتماعی، تعامل اجتماعی، و عزت نفس استفاده شده و نیز هویت اجتماعی (متغیر وابسته) در سه بعد هویت فومی، هویت ملی و هویت فراملی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش را افراد شهر ارسنجان در استان فارس تشکیل می دهند که از میان آنها یک نمونه 400 نفری به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. تکنیک جمع آوری داده ها، پرسشنامه خودساخته می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهند که میزان سرمایه اجتماعی در جامعه از حد متوسط پایین تر است و همبستگی ضعیفی میان سرمایه اجتماعی و هویت اجتماعی وجود دارد. نتایج به دست آمده از آزمون های آماری، وجود رابطه بین هویت اجتماعی با هر یک از شاخص های سرمایه اجتماعی را تأیید می کنند، البته بین سرمایه اجتماعی جوانان با هویت ایشان (هویت قومی، ملی و فراملی) همبستگی مثبت، معنادار و نسبتاً ضعیفی وجود دارد. در بین متغیرها، متغیر تعلق اجتماعی با هویت اجتماعی، همبستگی قوی تری وجود دارد.