آسیب شناسی رهبری حرکت های اجتماعی در ایران معاصر (انقلاب مشروطیت، ملی شدن نفت، انقلاب اسلامی ایران)

پایان نامه
چکیده

چکیده: نقش بی بدیل رهبران در فرایند تحولات تاریخی به ویژه سهم انکار ناپذیر آنان در رقم زدن سرنوشت نهضت ها و انقلابهای بشری همواره در کانون توجه پژوهشگران رشته های مختلف علوم اجتماعی قرار داشته است. بی تردید شناخت دقیق و عمیق ماهیت و محتوای نهضت ها و انقلابها تا حد زیادی به بررسی هویت سیاسی-فرهنگی و نیز اندیشه و عمل رهبران آنها بستگی دارد، زیرا بدون حضور رهبران حرکتهای اعتراض آمیز توده ها حداکثر به شورشهای کور و مبهم و بی سرانجام منجر می شود. رهبران اهداف و آرمانهای انقلاب را روشن و مبانی فکری و مکتب سیاسی آن را بنیاد می نهند. با وجود اهمیت و ضرورت مطالعه نقش رهبران در جنبشها، نهضت ها و انقلاب ها دوره معاصر ایران، هنوز ادبیات پژوهشی این حوزه با کمبودهای بسیاری مواجه است. بنابراین پژوهش حاضر با عنایت به همین کاستیها صورت گرفته تا نشان دهد که میزان تاثیر گذاری رهبران بر عملکرد حرکتهای اجتماعی از لحاظ کمیت یا کیفیت تا چه حد بوده است و آنها تا چه میزان بر روی تداوم یا عدم تداوم و ناکامی این حرکتها تاثیر گذار بوده اند. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی وباروش مقایسه ای وکمک گرفتن از تئوری رهبری کاریزمایی وتئوری بحران هویت نخبگان وفقدان فرهنگ نمونه نخبگان نشان داده شده است که اختلاف رهبران برسر مفاهیم سیاسی که عمدتا برگرفته از آبشخور متضاد فکری آنها بوده است باعث دو دستگی و انشقاق در حرکتهای اجتماعی به خصوص انقلاب مشروطیت و ملی شدن صنعت نفت بوده است که نهایتاً به شکاف در بین طرفداران این دو حرکت اجتماعی و ناکامی در رسیدن به اهداف بوده، امری که در انقلاب اسلامی ایران به علت وجود رهبری واحد، وجود ایدئولوژی مبتنی بر مذهب که ریشه در تاریخ ایران دارد و انتخاب راهکار مناسب از طرف رهبری انقلاب که باعث جذب بخش بزرگی از نخبگان مخالف در حرکت اجتماعی بر ضد حکومت پهلوی گردید، موجب تداوم مبارزه و نهایتاً پیروزی و استمرار جریان انقلاب شد. به نظر می رسد مهمترین دستاورد پژوهش حاضر تاکید بر نقش رهبری به عنوان عامل تداوم حرکت اجتماعی و کارکرد آن به عنوان متوازن کننده ساختار نیروهای اجتماعی و عامل وحدت بخشی در جامعه می باشد.

منابع مشابه

انقلاب مشروطیت؛ انقلاب اجتماعی یا انقلاب دموکراتیک؟

گزارش حاضر درصدد پاسخ به این سوال است که آیا انقلاب مشروطیت 1911-1905 ،یک انقلاب دموکراتیک است یا انقلاب اجتماعی؟ این بحث از نقطه نظر جامعه شناسی سیاسی و با تکیه به تئوری مور- به صورت نسبی – تبیین گردیده است. بررسی ها دلالت بر آن دارند که انقلاب مشروطیت، بنا به دلایل زیر از ویژگی های انقلاب دموکراتیک برخوردار بوده است: الف) این انقلاب از سوی بورژوازی و اشراف زمین دار – در مراحل مختلف-هدایت شد...

متن کامل

تحول زبان سیاسی در ایران از مشروطیت تا انقلاب اسلامی

این مقاله به تاریخ معاصر ایران می­‌پردازد و با توصیف شرایط اجتماعی و سیاسی ایران از دوران قاجار تا پیروزی انقلاب اسلامی، توضیح می‌­دهد چگونه زبانی که در سیاست به کار می‌­رفت دچار تغییرات اساسی و تحولات بنیادی شد و این تغییرات چه تأثیر عمیقی بر زندگی فردی و اجتماعی ایرانیان بر جای گذاشت. به طوری که با تغییر زبان سیاسی، تحولات ژرفی در نگاه مردم به زندگی، شیوه زیست آنها، الگوی اندیشیدن آنها و در ی...

متن کامل

تاریخچه‌ی تغییر الگوی مصرف مواد در ایران؛ بخش چهارم: از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی

ایران به دلیل قدمت دیرینه‌ی خود، تاریخی منحصربه‌فرد دارد که در طول آن همه‌گونه تجربیات تاریخی از پیروزی و شکست گرفته تا انقلاب و اصلاحات اجتماعی به چشم می‌خورد. اگرچه دلایل این فراز و فرودهای تاریخی، به تفصیل توسط مورخان مورد ارزیابی قرار گرفته است، کم‌تر کسی به نقش تغییرات الگوی سوء مصرف مواد و هم‌زمانی آن با وقایع تاریخی ایران پرداخته است.این مقاله بر آن است با بیان شرحی مختصر از تاریخ ...

متن کامل

تأثیر مسجد در انقلاب مشروطیت ایران

تأثیر مسجد در انقلاب مشروطیت ایران[1] علی‌رضا علی صوفی[2] هوشنگ خسرو بیگی[3] حسن زندیه[4] فرهاد دشتکی‌نیا[5] چکیده این مقاله، به بررسی کارکردهای سیاسی مسجد در انقلاب مشروطیت ایران می‌پردازد. پرسش اصلی مقاله این است که مسجد در انقلاب مشروطیت چه تأثیری گذارد و چه عواملی سبب شد تا مسجد در انقلاب مشروطیت کارکرد سیاسی داشته باشد. مسجد در مراحل مختلف انقلاب مشروطیت، پیش از صدور فرمان مشروطه، در مرحلۀ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اصفهان - دانشکده علوم اداری و اقتصاد

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023