مدلسازی عددی انتشار آلودگی در ساحل شهر بندر عباس

خلیج فارس و دریای عمان یکی از مهمترین مراکز استراتژیکی ایران می باشند. بدلیل گسترش صنایع مختلف از قبیل دریانوردی، کشتی سازی، پالایشگاه، نیروگاه و کارخانجات در این نواحی و از سوی دیگر با توجه به گسترش تمرکز جمعیت در نوار ساحلی و ورود فاضلاب های شهری به دریا به خصوص در ساحل شهر بندر عباس و در برگیری مهمترین بنادر ایران(بندر شهید رجایی و باهنر) و نزدیکی به مهمترین زیستگاه آبی کشور(جنگل های مانگرو)، ساحل شهر بندر عباس را از لحاظ اقتصادی، زیست محیطی و استراتژیک دارای اهمیت خاص کرده است. با توجه به موقعیت ویژه‎ی این منطقه‎ در محدوده‎ی خلیج فارس و نزدیکی به مراکز صنعتی و ورود فاضلاب های شهری، احتمال پخش آلودگی در این منطقه از طرق گوناگون وجود دارد. از این رو داشتن مدلی که بتواند در صورت نشت مواد آلاینده به محیط دریاییِ این منطقه، مسیر حرکت آلاینده ها و نحوه پخش آن را پیش بینی نماید امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق با استفاده از مدل عددی delft3d و با توجه به اطلاعات میدانی موجود، مدل سازی کمی و کیفی دو بعدی و سه بعدی جهت بررسی شرایط هیدرودینامیک و مدل های دو بعدی با مدت زمان های مختلف جهت بررسی الگوی کیفی از نحوه گسترش آلودگی در منطقه صورت پذیرفته است. داده های نوسانات سطح آب و مولفه های جزر و مدی در سه مرز باز شرقی و غربی و جنوبی اعمال گردیده است. صحت سنجی با استفاده مدل های هیدرودینامیکی موجود و مقایسه نتایج مدل یک ماهه سه بعدی با مقادیر نوسانات سطح آب صورت پذیرفته است. آنالیز حساسیت مدل نسبت به باد و موج، تاثیر جزر و مد را به عنوان اصلی ترین عامل ایجاد جریان در منطقه نشان می دهد. با این وجود تمامی مراحل مدلسازی یک بار بدون در نظر گرفتن باد و بار دیگر با در نظر گرفتن اثر باد انجام شد. جریان های ایجاد شده در شرق و غرب آبراهه دارای اختلاف فاز و انرژی متفاوت و در خلاف جهت یکدیگر می باشند و در مناطق مرکزی با یکدیگر اندرکنش دارند که پیش بینی وضعیت جریان ها را دشوار نموده است. علی رغم رفتار هارمونیک رفت و برگشتی جریان در ساحل شهر بندرعباس، بررسی نتایج کمی دبی و سرعت جریان، بیانگر حاکم بودن جریان از سمت غرب به شرق می باشد. نتایج نشان دهنده آن است که آلودگی های وارد شده از مرز شمالی محدوده مطالعاتی (محل اصلی ورود فاضلاب های شهری و صنعتی) تحت شرایط هیدرودینامیکی حاکم، در طول ساحل شهر بندرعباس به سمت شرق حرکت می کنند و طی مدت زمان یک ماه با خروج از مرز باز شرقی به تدریج از غلظت آن ها کاسته می گردد.