ارائه ی راهکارهای طراحی شهری به منظور دستیابی به محله ایمن در برابر زلزله در محله ی بریانک هفت چنار تهران

بلایای طبیعی، حقایقی از زندگی هستند که عمدتاً کنترل وقوع آن ها از عهده بشر خارج است. در این میان زلزله یکی از اصلی ترین خطرهایی است که شهرها را تحت تاثیر قرار می دهد و برای کاهش آسیب پذیری در برابر آن، باید کارآمدترین سطوح برنامه ریزی و طراحی مورد مداقه قرار گیرد. چنانکه بررسی ها نشان می دهد، غالب تحقیقات به عمل آمده در مورد کاهش خسارات ناشی از زلزله، حول محور روش های ساخت و ساز واحدهای ساختمانی جهت افزایش مقاومت بنا و یا مقاوم سازی تأسیسات و اجزاء کالبدی شهر در برابر زلزله بوده است. گرچه راهکارهای فوق الذکر لازم به نظرمی رسند اما کافی نخواهند بود. لذا پژوهش حاضر به دنبال بهره گیری از رویکردی جامع نگر و در راستای پایدارسازی همه جانبه حیات جوامع شهری، به واکاوی مفاهیم مرتبط با دانش های طراحی شهری و مدیریت بحران پرداخته و با اتخاذ رویکرد تاب آوری شهر در برابر سانحه که بر کیفیت محیطی به عنوان یکی از عوامل موثر در کاهش آسیب-پذیری شهرها در برابر سانحه تأکید دارد؛ به کارگیری دانش طراحی شهری را که هدف غایی آن نیز ارتقاء کیفیات محیطی است؛ در کنار سایر طرح ها و پروژه های مدیریت بحران ضروری می داند. برای دستیابی به این منظور با بررسی ادبیات تخصصی طراحی شهری، مولفه های سازنده مکان را که نمایانگر کیفیت های محیطی نیز هستند، مناسب ترین ابزار سنجش میزان آسیب پذیری شهر در برابر زلزله معرفی کرده و نقش هر یک در کاهش یا افزایش آسیب پذیری را بیان می نماید. این مولفه ها که عبارتند از 1- نظام کاربری زمین و فعالیت، 2- نظام شبکه حرکت و دسترسی، 3- نظام فرم کالبدی، 4- نظام استخوانبندی فضاهای همگانی و 5- نظام منظر شهری؛ به تفصیل در ارتباط با محدوده مکان طرح (محدوده بریانک– هفت چنار) مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت با استفاده از نتایج حاصل از هر دو بخش مطالعات نظری و عملی و با روش های توصیفی- تحلیلی و تحلیلی- میدانی به ارائه رهنمودها و دستور کارهایی منعطف و کارا در قالب سند راهنمای طراحی شهری برای ایمن سازی محله بریانک در برابر زلزله پرداخته شده است. کلید واژه ها: مدیریت بحران، طراحی شهری، زلزله، محله ایمن، راهنمای طراحی