مطالعه ی عوامل خطر ابتلا به مشکلات رفتاری در گربه های صاحب دار مراجعه کننده به کلینیک های حیوانات خانگی شهر مشهد

در سال های اخیر به دلیل افزایش تعداد گربه ها، تعداد موارد ارجاعی گربه ها به دلیل مشکلات رفتاری بیشتر شده است. در تعریف، مشکلات رفتاری به معنی بروز هر رفتاری از جانب حیوان که بسته به نظر صاحب، ناخوشایند، دردسر آفرین و غیر قابل تحمل باشد، است. در مطالعه ی حاضر، با استفاده از پرسش نامه‎ی استاندارد مشکلات رفتاری گربه ها، میزان شیوع و عوامل خطر مشکلات رفتاری گربه های مراجعه کرده به تعدادی از کلینیک های دامپزشکی شهر مشهد تعیین شد. داده های مطالعه بر اساس 403 پرسش نامه ی تکمیل شده توسط صاحبین گربه ها در خصوص عوامل مختلف مربوط به 12 مشکل رفتاری گربه ها (شامل: «حمله و تهاجم به گربه ها»، «حمله و تهاجم به سگ ها»، «حمله و تهاجم به انسان های آشنا»، «حمله و تهاجم به انسان های غریبه»، «دفع ادرار در مکان نامناسب»، «دفع مدفوع در مکان نامناسب»، «اضطراب، وسواس و تکرار زیاد بعضی رفتارها»، «سر و صدای بیش از حد و آزاردهنده»، «ترسیدن»، «چنگ انداختن و تخریش مبلمان، فرش و سایر وسایل مشابه»، «فعالیت و جنب و جوش بیش از حد و بدون آرام و قرار»، «رفتار و حرکات جنسی نامناسب») به دست آمد. اکثر پرسش شوندگان (297 نفر، 73/7 درصد) بیان داشتند که گربه ی آن ها حداقل دچار یکی از مشکلات رفتاری است. شایع ترین مشکلات رفتاری گزارش شده توسط صاحبین گربه ها عبارتند از: چنگ انداختن و تخریش مبلمان، فرش و سایر وسایل مشابه (145 قلاده، 36 درصد)، ترسیدن (134 قلاده، 33/3 درصد)، حمله و تهاجم به گربه ها (79 قلاده، 19/6 درصد)، دفع ادرار در مکان نامناسب (60 قلاده، 14/9 درصد)، فعالیت و جنب و جوش بیش از حد و بدون آرام و قرار (59 قلاده، 14/9 درصد) و سر و صدای بیش از حد و آزاردهنده (47 قلاده، 11/7 درصد). گربه های خریداری شده از فروشگاه پت/ مرکز نگهداری حیوانات بی سرپرست، به طور معنی داری ترسوتر از گربه هایی که از بدو تولد نزد صاحبانشان بوده اند (0/018=p)، یا گربه هایی که از صاحب قبلی خریداری شده بودند (0/012=p) بودند.گربه های نژاد پرشین دارای مشکلات رفتاری بیشتری بودند به ویژه دفع ادرار در مکان نامناسب (0/008=p) و چنگ انداختن و تخریش مبلمان، فرش و سایر وسایل مشابه (0/04=p). رفتار و حرکات جنسی نامناسب (0/014=p) و دفع ادرار در مکان نامناسب (0/0001 p<) درگربه های نر در قیاس با ماده ها بیشتر دیده شد. مشکلات رفتاری حمله و تهاجم به انسان های آشنا47 0/0=p و سر و صدای بیش از حد و آزاردهنده (0/029=p) در توله های با سن کمتر از 6 ماه، کم تر مشاهده شد. همچنین، در سنین زیر 6 ماه، مشکلات رفتاری اضطراب، وسواس و تکرار زیاد بعضی رفتارها (0/036=p) و جنب و جوش بیش از حد و بدون آرام و قرار (0/001=p) بیشتر مشاهده شد. گربه های خاکستری رنگ در قیاس با گربه های یک دست سفید، رفتارهای دفع ادرار در مکان نامناسب (0/034=p) و ترسیدن (00/043=p) را به میزان بیشتر و رفتار حمله و تهاجم به گربه ها (0/04=p) را کم تر نشان دادند. ارزیابی عوامل خطر رخداد مشکلات رفتاری گربه ها می تواند در جهت ارایه ی توصیه های علمی به صاحبین گربه ها و بهبود زندگی گربه ها در ایران کمک کننده باشد.