بررسی زنجیره ارزش و تحلیل توان رقابتی محصول کیوی در استان گیلان

مطالعه حاضر، زنجیره ارزش تولید کیوی در سال 92-91 در استان گیلان را با هدف تحلیل حلقه-های زنجیره ارزش در راستای معرفی حلقه ها، برآورد هزینه های هر حلقه و مشخص کردن سهم هر حلقه در روند تولید محصول و تبدیل آن به محصول نهایی، بررسی می کند. از این رو این فرآیند به سه حلقه اصلی نهالستان، باغ (تولید) و بازاررسانی تقسیم شده است و نقش و سهم هر یک مورد ارزیابی قرار گرفته است. با توجه به بررسی های صورت گرفته، حلقه باغ (تولید) به عنوان قوی ترین حلقه زنجیره و حلقه بازاررسانی به عنوان ضعیف ترین حلقه زنجیره ارزش تولید کیوی مشخص شدند. بر اساس محاسبات، حاشیه کل بازاریابی کیوی 54/12835 ریال و حاشیه های عمده فروشی و خرده فروشی به ترتیب 54/9835 و 3000 ریال محاسبه شده اند. همچنین نتایجی در مورد ضریب هزینه بازاریابی و سهم عوامل بازاریابی بدست آمده است. ضریب هزینه بازاریابی 12/61 درصدی برای محصول کیوی در سال 91 بیانگر این است که هزینه های بازاریابی بیش از نیمی از قیمت خرده فروشی کیوی را تشکیل می دهند. این مطالعه بر رقابت پذیری حلقه تولید زنجیره ارزش کیوی، متمرکز شده و مزیت نسبی تولید را با استفاده از شاخص های هزینه منابع داخلی (drc) ، نسبت هزینه به منفعت اجتماعی (scb) ، سودآوری خالص اجتماعی (nsp) در قالب ماتریس تحلیل سیاستی (pam) محاسبه می کند. سپس وضعیت صادرات و مزیت های نسبی صادراتی آشکارشده (rca) و آشکارشده متقارن (rsca) مورد ارزیابی قرار می دهد. نتایج سودآوری اقتصادی از طریق محاسبه شاخص drc و scb نشان می دهد که گیلان در تولید کیوی دارای مزیت نسبی می باشد یعنی تولید محصول در داخل نسبت به واردات آن، به صرفه است. شاخص nsp نیز مثبت برآورد شده که نشان دهنده وجود مزیت نسبی در تولید کیوی می باشد که به معنی کمتر بودن هزینه تمام شده کیوی در ایران نسبت به واردات این محصول است ولی این محصول دارای مزیت نسبی صادراتی آشکارشده و آشکارشده متقارن نمی باشد بدین معنا که سهمش در صادرات کیوی نسبت به سایر کشورها کم بوده و از توانمندی های تولید داخلی به صورت بهینه استفاده نگردیده است.