بررسی نظام برنامه ریزی شهرومنطقه درافق چشم انداز(1404)ایران اسلامی(با تأکید بردومفهوم هویّت و مشارکت)

سند چشم انداز کشورمان، ایران اسلامی، در راستای تحقق قانون اساسی ابلاغ شده و با توجه به اینکه اسلامیت و جمهوریت در تدوین قانون اساسی و در تاسیس نظام جمهوری اسلامی دو رکن اساسی بودهاند بنابراین در کلیه عرصه های برنامه ریزی کشور دو مولفه مردم سالاری و دین محوری اصل خواهد بود . در نظام برنامه ریزی معطوف به شهر ومنطقه، متناظر دو مولفه یادشده از نظر مفهومی؛ واژه های مشارکت(مردمی) و هویت(دینی) قرار می گیرد و از آنجا که سیاست های کلی به عنوان راهبردهای کلان برای تحقق چشم انداز است در نتیجه برای بررسی نظام برنامه ریزی شهر و منطقه در افق چشم انداز (1404) بایستی جایگاه دو مفهوم هویت و مشارکت در سیاست های کلی مرتبط (امور شهرسازی و آمایش سرزمین) ارزیابی شود. ازسوی دیگر با عنایت به گستردگی معنایی هویت و مشارکت چه در دانشهای پایه نظیر فلسفه و علوم اجتماعی و چه در دانش میان رشته ای برنامه ریزی شهری و منطقه ای، برای این ارزیابی نیاز به انتخاب تعریف مشخص و دسته بندی معین از این مفاهیم است تا بتوان میزان و نوع توجه به آنها را در اسناد و قوانین سنجید. دراین تحقیق پس از جمع بندی و تحلیل، 4 کلان نظام و 9 بخش اساسی برای نظام برنامه ریزی شهری و منطقه ای شناسایی و احصاء و همچنین 4 دسته بندی از مفهوم هویت ارایه می گردد تا در سیاست های کلی شهرسازی و آمایش سرزمین بر مبنای تطبیق با آنها، امکان بررسی(ارزیابی پیش از اجرا) و دستیابی به هدف تحقیق هموار شود. اصل تحقیق به لحاظ ماهیت، کیفی و نوع تحقیق به لحاظ هدف بنیادی(در مفاهیم) و توسعه ای(در ارزیابی) است. روش تحقیق برای فصول ابتدایی پژوهش (مبانی و مفاهیم)، توصیفی و سپس روش تحلیلی برای استدلال در تنظیم چارچوب نظری و فرآیند تحقیق استفاده شده است.گردآوری اطلاعات بصورت اسنادی (کتابخانه ای) و مصاحبه (به عنوان یکی از ابزارها) بوده و در فصول پایانی، تحلیل محتوا (و فراتحلیل) بکار گرفته شده است. در پایان با تکیه برنتایج این تحقیق از جمله: فقدان نگاه نظام مند و جامع به شهر و منطقه، عدم لحاظ مفاهیم هویت و مشارکت به طور کامل یا فراگیر در سیاست های کلی(در امور شهرسازی و آمایش سرزمین) و نارسایی اسناد برای تحقق اهداف قانون اساسی و چشم انداز؛ توصیه هایی ساختاری و مبنایی با توجه به یافته های تحقیق بانضمام بیان راهبردهایی درمدیریت شهر و منطقه ارایه و در نهایت موضوعاتی برای پژوهش در راستای تحقیق پیشنهاد می گردد.