تبیین مدل سه بعدی آبخوان دستگردان در استان خراسان جنوبی با استفاده از داده های ژئومغناطیس هوابرد و چاه نگاره های اکتشافی

به منظور تبیین مدل سه بعدی آبخوان منطقه ی دستگردان، داده های ژئومغناطیس هوابرد با فاصله ی خطوط پرواز 5/3 کیلومتر، مورد پردازش قرار گرفته و آزموده شدند. اعمال فیلتر های مشتق بر روی داده ها، نشان گر پراکنش غالب ناهنجاری ها در امتداد شمال شرق- جنوب غرب، هم امتداد با دو گسل اصلی عبوری از منطقه و منطبق بر روند عمومی لیتولوژی های رخنمون یافته می باشد. اعمال فیلتر مشتق قائم، تفکیک پی سنگ پالئوزئیک را به چهار بلوک ساختاری اصلی نشان می دهد؛ که در اثر بُرش های گسلیِ قابل تشخیص در تصویر ماهواره ای منطقه به وجود آمده است. اعمال فیلتر اویلر، مدل توپوگرافی کلی حاکم بر پی سنگ متراکم منطقه را به دست داد. انطباق معنی داری بین گودی های مدل پی سنگ با موقعیت احجام قابل توجهی از سازندهای آهکی و دولومیتی وجود دارد. همچنین تراکم و دبی زیاد منابع آبی، مربوط به محدوده ی دارای بیشترین حجم آبرفت آبخوان آبرفتی اصلی در مدل مذکور می باشد. تلفیق اطلاعات حاصل از مشاهدات صحرایی، نقشه های زمین شناسی، و آمارهای هیدروژئولوژیکی، با نتایج مدل، منجر به تفکیک منطقه ی مورد مطالعه به 14 محدوده ی مجزا در چهار گروه پتانسیلی عالی، خوب، متوسط، و ضعیف، از نظر امکان تشکیل آبخوان شد. سپس با استفاده از چاه نگاره های 12 چاه اکتشافی، نیم رخ هایی از مدل آب چینه نگاری آبرفتِ سطحی دشت ترسیم گردید. این مدل نشان می دهد که امتداد جانبی لایه های آبرفتی دشت، به صورت گوه ای، با گسترش جانبی محدود است. بر این اساس، رسوبگذاری آبرفت های درشت دانه، بیشتر متوجه مناطق نزدیک به رأس مخروط افکنه ها می باشد؛ که اغلب، عدم امتداد جانبی این لایه ها را به طرف نواحی مرکزی دشت نشان می دهد. به نظر می رسد که عبور یک گسل شمال غربی- جنوب شرقی از منطقه ی هودر، وجود ضخامت قابل توجهی از آبرفت های دارای تراوایی زیاد، اشراف بخش های جنوبی تر آبخوان بر این قسمت از دشت، و نیز پی سنگ عمیق، دلایل عمده ی تمرکز بیشتر منابع آب زیرزمینی در این منطقه باشد. تلفیق نتایج تحقیق نشان می دهد که تقابل ساختارهای موجود، از منظر شیب پی سنگ منطقه، حجم نهشته های آبرفتی یا آهکی موجود، وجود یا عدم وجود نهشته های ناتراوا (مانند شیل، تبخیری ها، مارن، و غیره)، انواع لیتولوژی حاکم بر دشت، و عمق سنگ بستر، نقش مهمی در شکل گیری منابع آبی منطقه دارد.