تجزیه ارتباط صفات زراعی- مورفولوژیک و نشانگر های مولکولی در گندم دوروم

این تحقیق طی سال زراعی 1391-1390 در مزرعه تحقیقاتی و آزمایشگاه¬های پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی بر روی 30 ژنوتیپ گندم دوروم انجام شد. طرح آزمایشی مورد استفاده، بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار بود. ارتباط بین با استفاده از صفات زراعی، مورفولوژیک و نشانگرهای مولکولی issr و rapd مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگین¬ها اختلافات بین ژنوتیپ¬ها را آشکار کرد. بر اساس نتایج تجزیه همبستگی و تجزیه علیت، وزن هزار دانه اثر مستقیم بالاتری روی عملکرد دانه داشت و می-تواند به عنوان شاخص جهت گزینش ارقام با عملکرد بالا مد نظر قرار گیرد. تجزیه خوشه¬ای با استفاده از روش وارد، ژنوتیپ¬ها را در چهارگروه جداگانه قرار داد. با انجام تجزیه به مؤلفه¬های اصلی، هفت مؤلفه شناسایی شد که بیش از 80 درصد تنوع کل داده¬ها را تبیین کردند. با تجزیه به عامل¬ها هفت عامل مستقل از شناسایی در مجموع این عامل¬ها 80 درصد از تنوع کل را توجیه کردند. از 15 آغازگر issr مورد استفاده در این تحقیق 13 آغازگر نوارهای چند شکل تولید کردند. میانگین درصد چند شکلی 71/92 درصد محاسبه شد. از آغازگر¬های rapd مورد استفاده چهارآغازگر rapd تکثیر و میانگین درصد چند شکلی 84 درصد محاسبه گردید. آزمون مانتل بین داده-های زراعی با هر دو نشانگر معنی دار، اما میزان این همبستگی پایین بود. به منظور بررسی رابطه بین صفات اگرو- مورفولوژیک و نشانگرهای مولکولی issr و rapd، ابتدا ساختار جمعیت با استفاده از نرم افزار structure بررسی، و ژنوتیپ¬ها در دو زیر جمعیت قرار گرفتند. تجزیه رگرسیون لجستیک با نرم افزار tassel انجام و مکان¬های ژنی مرتبط با این صفات شناسایی شد. در بین نشانگرهای issr آغازگرهای ubc-824، ubc-808، ubc-811، ubc-855 و در بین نشانگرهای rapd آغازگرهای ab، e16 و opc13 بیشترین میزان ارتباط را با صفات استفاده از رگرسیون لجستیک نشان دادند. از این نتایج می¬توان در تجزیه qtl برای صفات مذکور استفاده کرد.