بررسی بافتی و تغییرات سطوح مارکرهای عملکردی کبد در گوسفندان نر منطقه آلوده به آرسنیک ارغش نیشابور

چکیده :کبد اندامی پیچیده و حیاتی است و در معرض انواع آلاینده هایی که از طرق مختلف مانند مواد غذایی و نوشیدنیها، هوا و حتی پوست وارد بدن می شوند قرار می گیرد . در مطالعه حاضر اثرات آلاینده زیست محیطی آرسنیک بر سطوح سرمی مارکرهای بیوشیمیایی و اختلالات بافتی کبد گوسفندان مورد بررسی قرار گرفته است. مواد و روشها:تعداد 8 رأس گوسفند به عنوان گروه آزمون از منطقه ارغش نیشابور انتخاب شدند. همگی این گوسفندان از نژاد بلوچی و متعلق به یک گله بودند. برای گروه کنترل نیز تعداد 8 رأس گوسفند با شرایط سنی و نژادی مشابه با گروه آزمون از منطقه درود نیشابور انتخاب شدند. پس از ذبح گوسفندان، نمونه خون آنها جمع آوری و پس از تشکیل لخته ، سرم خون جدا و در لوله های آزمایش استریل نگهداری شده و به منظور تعیین سطوح سرمی مارکرهای عملکردی کبد به آزمایشگاه تشخیص طبی فرستاده شد. به منظور بررسی بافتی ،قطعه ای به حجمcm3 2 از لوب دم دار کبد هر یک از گوسفندان ، جدا و در فیکساتور نگهداری شد. نتایج:سطوح سرمی مارکرهای عملکردی کبد ( آمینو ترانسفراز ها و آلکالین فسفاتاز) در گروه آزمون نسبت به گروه کنترل بالاتر است. میزان آنزیم های آلانین ترانس آمیناز و آسپارتات ترانس آمیناز (alt و ast) در گروه آزمون بطور معنی داری (p<0.05) بیشتر از گروه کنترل است. اما در مورد آنزیم آلکالین فسفاتاز (alp) تفاوت معنی داری دیده نمی شود. همچنین بررسی های بافتی نشان می دهد که اختلالات ساختاری در کبد گوسفندان گروه آزمون نسبت به گروه کنترل، بیشتر است. بطوری که درنمونه های گروه آزمون ، التهاب خفیفی در ناحیه پورت مشاهده می شود در صورتیکه چنین حالتی در نمونه های گروه کنترل وجود ندارد . همچنین تعداد سلولهای نکروزه در نمونه های گروه آزمون به مراتب بیش از گروه کنترل است. بحث و نتیجه گیری:افزایش سطوح سرمی مارکرهای بیوشیمیایی کبد (alt,ast, alp) و تفاوت معنی دار سطوح سرمی آنزیمهای altو astدر گوسفندان گروه آزمون نسبت به گروه کنترل نشان می دهد که عواملی که به کبد آسیب می رسانند در منطقه آزمون بیش از منطقه کنترل است. از طرفی بررسی های زمین شناسی نشان داده اند که آرسنیک موجود در منطقه آزمون نسبت به دیگر آلاینده ها از فراوانی بیشتری برخوردار است . به همین دلیل احتمال می رود که بخشی ازافزایش معنی دار مارکرهای کبدی و اختلالات وسیع تر بافت کبد در گوسفندان گروه آزمون نسبت به گروه کنترل به خاطر وجود آرسنیک بالا در منطقه آزمون باشد .