کثرت گرایی در نجات از دیدگاه عرفان اسلامی (باتأکید بر آراء ابن عربی در فتوحات مکیه و فصوص الحکم)

پایان نامه
چکیده

کثرت گرایی که در مفهوم عام خود در مقابل انحصارگرایی است، به شاخه های بسیاری تقسیم می گردد که یکی از آنها کثرت گرایی در نجات است؛ به این معنا که نجات اخروی، فقط شامل حال پیروان یک دین نیست و از گستردگی و شمول، برخوردار است. این معنا، در فلسفه دین تبلور پیدا کرده است و در متون عرفانی قدیم کمتر با این وضوح بدان پرداخته شده است؛ با وجود این در کلام عارفان مسلمان می توان عباراتی یافت، که از نجات پیروان ادیان دیگر سخن گفته اند. ابن عربی به عنوان یکی از شاخص ترین عارفان، در دو کتاب ارزشمند خود، فتوحات مکیه وفصوص الحکم، پیرامون عذاب کفار سخنانی بیان داشته است که بیان کننده عدم خلود و نجات ایشان از عذاب الهی است. افزون بر تفسیر و تعبیری که ابن عربی، از اصل اصطلاح عذاب در واژه شناسی قرآنی دارد، دیگر مسائل و مباحث عمدتاً قرآنی از جمله بحث توبه و به ویژه پذیرش توبه فرعون توسط حضرت حق تبارک و تعالی، گستردگی چتر شفاعت خداوند و فراگیری رحمت الهی و تقدم آن بر هر یک از دیگر صفات و اسماء الهی، از دیگر شواهد و دلایل این امر است. چنان که دیدگاه ابن عربی درباره وحدت ادیان، مطالبی عمیق دارد که حاکی از این است که وی جوهر همه ادیان را یکی دانسته و اختلاف شرایع را به سبب اختلاف زمان ها می داند. مجموع این مبانی نشان می دهد که ابن عربی به عنوان نماینده عرفان اسلامی، به نوعی کثرت گرایی در نجات را ثابت کرده است؛ گرچه وی به مقتضای زمان زندگی، به این مسئله به صورت امروزی اشاره نکرده است.

منابع مشابه

بررسی آراء تفسیری محیی الدین ابن عربی در فصوص الحکم

پاره ای از مسائل مکشوفه به صورت تأویل آیات وحی در متون عرفانی وارد شده است که نمونه بارز این تأویلات در آخرین اثر عرفانی شیخ اکبر محیی الدین عربی موسوم به قصوص الحکم فراهم آمده است. استخراج آراء تفسیری و تأویلی فصوص الحکم به کمک شروح موجود به ویژه شرح خوارزمی ، که برگردان فارسی شرح قیصری است ، هدف اصلی این پژوهش است. بررسی و مقایسه این آراء با متون روایی و تفسیری عامه و خاصه و سنجش میزان تطابق ...

متن کامل

احدیت کثرت و احدیت ذات در فتوحات مکیه محی‌الدین ابن عربی

بررسی و تحقیق در موضوع وحدت از منظر ابن عربی همواره محل بحث و چالش های فراوانی بوده است. محققان گاهی او را قائل به وحدت وجود و گاهی قائل به وحدت شهود بر شمرده اند. با اینحال، فتوحات وی حاکی از آن است که وی وحدت را متعلق به دو مرتبه می داند. 1- مرتبه الوهیت و 2- ذات. وحدت در ناحیه الوهیت -که مجموع اسماء و صفات حق تعالی است- وحدت در وجود است و وحدت در ناحیه ذات – که سوای اسماء و صفات و ظهورات است...

متن کامل

بررسی آراء تفسیری محیی الدین ابن عربی در فصوص الحکم

پاره ای از مسائل مکشوفه به صورت تأویل آیات وحی در متون عرفانی وارد شده است که نمونه بارز این تأویلات در آخرین اثر عرفانی شیخ اکبر محیی الدین عربی موسوم به قصوص الحکم فراهم آمده است. استخراج آراء تفسیری و تأویلی فصوص الحکم به کمک شروح موجود به ویژه شرح خوارزمی ، که برگردان فارسی شرح قیصری است ، هدف اصلی این پژوهش است. بررسی و مقایسه این آراء با متون روایی و تفسیری عامه و خاصه و سنجش میزان تطابق ...

متن کامل

تسبیح موجودات از دیدگاه ابن عربی با تکیه بر فتوحات مکیه

هیچ چیزی نیست مگر اینکه خدای را با حمدش تسبیح می‏کند ولی شما تسبیحشان را درک نمی‏کنید. سوره اسراء آیه 44. پایان‏نامه بنده، تحقیق درباره کلمه تسبیح در موجودات عالم از دیدگاه قرآن و عرفا با نگاهی عمیق به کتاب فتوحات مکیه ابن‏عربی است. اینطور بیان می‏شود که تسبیح موجودات یکی از ریشه‏دارترین مباحثی است که نه تنها در متون اسلامی بلکه در ادیان الهی بیش از اسلام نیز مطرح بوده است و چگونگی تبیین آن ع...

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ادیان و مذاهب - دانشکده مذاهب اسلامی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023