بررسی عوامل تاثیرگذار بر تمایل به ترک خدمت دانش گران فناوری اطلاعات در ایران

با افزایش رقابت و گسترش روش های توسعه منابع انسانی، سازمان ها تلاش می کنند تا کارکنان مستعد خود را حفظ کرده و آنان را توانمند نمایند تا آن ها بتوانند عملکرد بالایی از خود بروز دهند. اما سازمان ها همواره از این مساله بیم دارند که سرمایه های انسانی خود را از دست بدهند. احتمالاً یکی از بارزترین پیامدهای منفی ترک شغل صرف هزینه های اضافی استخدام و آموزش کارکنان جدید به دلیل از دست دادن کارکنان پیشین می باشد. از آنجا که ترک شغل می تواند خسارات جبران ناپذیری بر سازمان و عملکرد آن داشته باشد، لذا بررسی این پدیده و کنکاش درباره زمینه های به وجود آورنده آن می تواند باعث شناسایی روش های کاهش دهنده این پدیده و کاستن از ضرر و زیان های ناشی از آن شود؛ به علاوه افزایش سلامت روانشناختی کارکنان و عملکرد و کارایی سازمان را در پی داشته باشد. در نتیجه با انجام این تحقیق و تعیین رابطه تمایل به ترک کار با برخی متغیرها می توان پیشنهادات و توصیه هایی ارائه داد که از طریق پیش بینی تمایل افراد به ترک کار، به کاهش پدیده ترک کار منتهی شود. یک دلیل که نرخ بالای ترک کار ارادی، یک هشدار برای بسیاری از مدیران است، ترس از این مسئله می باشد که کارکنان با مهارت و توانائی های بالا آن هایی هستند که قادرند سازمان را ترک کنند و در مقابل آن هایی که در سازمان باقی می مانند کسانی هستند که نمی توانند شغل دیگری را پیدا کنند. مسأله ترک خدمت کارکنان و نیروهای ‏متخصص (کارمندان دانشی) برای مدیران سازمان‏ها که در پی حفظ، نگهداری، و بهبود بهره‏وری نیروی انسانی خود می‏باشند، به‏صورت یک مشکل مطرح بوده و توجه‏ خاصی را نیز می‏طلبد. هدف از انجام این پژوهش بررسی پیشایندهای قصد ترک شغل در کارکنان دانشی می باشد. متغیر های پیشایند مورد بررسی در این تحقیق عبارتند از رضایت شغلی، تعهد، استرس، و مواردی دیگر، که گرچه نمی توان ادعای جامعیت برای آن ها کرد لیکن دست یابی به برخی دلایل و عواملی که منجر به قصد ترک شغل افراد می شود خود می تواند راهنما و راهگشای خوبی برای مدیران و مسئولان سازمان ها بوده و آنان را در جهت حل مشکلات و اثر بخشی هر چه بیشتر کارکنان یاری خواهد داد. مدل تحقیقی که در این مطالعه مورد آزمایش قرار گرفته، مدل ارائه شده در تحقیق کالیسیر و دیگران (2011) می باشد. هدف اصلی این تحقیق شناسایی و کشف اثر عوامل فوق الذکر بر تمایل به ترک خدمت در میان کارمندان دانشی سازمان (در بخش فناوری اطلاعات) می باشد. بر اساس مدل ارائه شده، این تحقیق دارای 7 فرضیه اصلی و 12 فرضیه فرعی می باشد. روش تحقیق مورد استفاده از نوع توصیفی (و کاربردی) است. افراد با مشاغل مرتبط با حرفه it که در پست های غیرخدماتی در 5 سازمان فعال در حوزه it جامعه هدف این تحقیق را تشکیل می دهند. جهت گردآوری اطلاعات و داده های مورد نیاز برای بررسی فرضیات تحقیق از پرسشنامه استفاده می شود. علاوه بر استفاده از پرسشنامه، از کتب، مقالات، پایان نامه ها، اینترنت و پایگاههای اطلاعاتی نیز به عنوان منابع ثانویه برای گردآوری اطلاعات و داده ها استفاده شده است. پس از انجام تحقیق تمام فرضیات تایید و نتایج زیر حاصل شد: رضایت شغلی بر تمایل دانشوران فناوری اطلاعات برای ترک خدمت تاثیر منفی می گذارد. رضایت شغلی بر تعهد سازمانی دانشوران فناوری اطلاعات تاثیر مثبت می گذارد. تعهد سازمانی بر تمایل دانشوران فناوری اطلاعات برای ترک خدمت تاثیر منفی می گذارد. استرس شغلی بر رضایت شغلی دانشوران فناوری اطلاعات تاثیر منفی می گذارد. عوامل استرس زا بر استرس شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات تاثیر مثبت می گذارد. ابهام نقش بر استرس شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات تاثیر مثبت می گذارد. تعارض نقش بر استرس شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات تاثیر مثبت می گذارد. کار بیش از حد بر استرس شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات تاثیر مثبت می گذارد. تعارض کاروخانواده بر استرس شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات تاثیر مثبت می گذارد. عوامل استرس زا رضایت شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات را بطور منفی تحت تاثیر قرارمی دهد. ابهام نقش رضایت شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات را بطور منفی تحت تاثیر قرار می دهد. تعارض نقش رضایت شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات را بطور منفی تحت تاثیر قرار می دهد. بار کاری زیاد رضایت شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات را بطور منفی تحت تاثیر قرار میدهد. تعارض میان کاروخانواده رضایت شغلی میان دانشوران فناوری اطلاعات رابطورمنفی تحت تاثیر قرارمیدهد. عوامل استرس زا تعهد سازمانی را میان دانشوران فناوری اطلاعات بطورمنفی تحت تاثیرقرار می دهد. ابهام نقش تعهد سازمانی را میان دانشوران فناوری اطلاعات را بطور منفی تحت تاثیر قرار می دهد. تعارض نقش تعهد سازمانی را میان دانشوران فناوری اطلاعات بطور منفی تحت تاثیر قرار می دهد. بارکاری زیادتعهد سازمانی را میان دانشوران فناوری اطلاعات بطور منفی تحت تاثیر قرار می دهد. تعارض میان کاروخانواده تعهدسازمانی را میان دانشوران فناوری اطلاعات بطورمنفی تحت تاثیر قرارمی دهد.