ارزیابی اثرات تجمعی (cea) توسعه صنایع پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر

نظام اکولوژیکی ، نظامی فراگیر و به هم پیوسته می باشد و اقدامات انسانی نیز ترکیبی از فعالیتهای بزرگ ، کوچک و تکراری می باشند. آنچه مسلم است ، این است که هر تصمیم و اقدام انسان بر محیط زیست اثر می گذارد به عبارتی دیگر ، فعالیتهای انسانی ، چه خرد و چه کلان در بستر نظام اکولوژیکی مجتمع می گردند. در کشور ایران ارزیابی آثار توسعه بر محیط-زیست فقط در سطح پروژه به صورت (ارزیابی اثرات توسعه ) انجام می شود. ضعف قابل توجه پروژه های متمرکز بر eia به طور کلی عدم توانایی کافی آن در رسیدگی به اثرات تجمعی بر محیط زیست است اگر چه گزارش های ارزیابی آثار توسعه بر محیط زیست اطلاعات مفیدی در راستای پروژه فراهم می نمایند، اما اثرات تجمعی پروژه ها را در کنار هم که در طول زمان آشکار می شوند نادیده می گیرند. در این تحقیق ابتدا روش های ارزیابی اثرات تجمعی بیان شد و سپس برای ارزیابی اثرات تجمعی صنایع پتروشیمی موجود در منطقه ویژه اقتصادی ماهشهر از بین روش های ارزیابی اثرات تجمعی دو روش سامانه اطلاعات جغرافیایی و ماتریس تعاملی استفاده گردید. نتایج حاصل از این دو روش از نظر ماهیت متفاوت بوده و از نظر مزایا و معایب و میزان داده های مورد نیاز برای هر روش مورد مقایسه قرار گرفت. لایه های اطلاعاتی رستری از پهنه-بندی آلاینده ها بصورت جداگانه نقشه سازی و تلفیق شده و نقشه اثرات تجمعی آب، هوا و صوت مجتمع های پتروشیمی تهیه گردید. مرحله بعدی محاسبه میانگین شاخص تجمعی برای آلاینده های مربوط به خورموسی که مهمترین زیستگاه آبی در اطراف منطقه مطالعاتی است. مرحله بعدی نیز استفاده از روش ماتریس تعاملی با توجه به نزدیکی موقعیت مکانی مجتمع های پتروشیمی و به منظور کمی کردن اثرات صورت گرفت. در نهایت با استفاده از ماتریس پاستاکیا که همان روش ارزیابی سریع است و استفاده از نظرات کارشناسی میزان تجمعی بودن اثرات بر هر یک از محیط های فیزیکی-شیمیایی، بیولوژیکی- اکولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- فنی در مرحله بهره برداری مشخص گردید.