بدیع در شعر تائب اِوزی

زبان ادبی بهترین، موثرترین و زیباترین شیوه ی ارتباطی بشر است که دارای ویژگی ها و شاخص هایی از جمله زیبایی، روانی ، فصاحت و بلاغت است. ابزار زیبایی زبان ادبی دو جنبه ی لفظی و معنوی را در بر می گیرد. از جمله ارکان زیبایی کلام، بدیع، بیان و معانی هستند. تائب اِوزی شاعر قرن سیزدهم (1229- 1294 ه.ق ) است که برای ادب دوستان کمتر شناخته شده است. در این رساله به بررسی آرایه های بدیعی دیوان اشعار وی می پردازیم و سعی داریم تا حدّ امکان زیبایی-های بدیعی الفاظ و معانی شعرتائب را آشکار ساخته و با شیوه ی بیان ساده و کلام دور از ابهام او آشنا شویم. تائب شاعری صوفی مسلک بوده که از حافظ شیرازی تأثیر زیادی پذیرفته است و از کلام شیوا و جذّابی بهره می برد. در این رساله به بررسی آرایه های لفظی و معنوی دیوان او پرداخته و بسامد هر آرایه را به صورت نمودار نشان داده و میزان بهره گیری شاعر را از هر آرایه به صورت درصد بیان نموده ایم. دیوان تائب مشحون از آرایه های بدیعی، بخصوص صنایع لفظی است و آرایه هایی از قبیل سجع و جناس و تصدیر و... در دیوان او بسامد بالایی دارند و در مجموع دو سوّم از آرایه های بدیعی دیوان او مربوط به آرایه های لفظی است. کلام وی از سادگی و روانی خاصّی برخوردار است و در شعر او به ندرت تعقید و ابهام دیده می شود. تائب از آرایه های معنوی بدیعی کمتر بهره گرفته و از میان این آرایه ها بیشتر از تضاد، مراعات النظیر و ایهام استفاده کرده است.