بررسی دلایل تمایز سیاست خارجی شوروی در قبال ایران در دو دوره سیاست موازنه منفی(1332-1331) و سیاست ناسیونالیسم مثبت (1342-1332)

پایان نامه
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد
  • نویسنده عبدالله مرادی
  • استاد راهنما احمد محقر
  • سال انتشار 1392
چکیده

روابط ایران و شوروی یک بخش مهم از تاریخ روابط ایران در دوران حکومت پهلوی را شامل می شود. اما بررسی این بخش از تاریخ روابط خارجی، از سوی محققان، مورد کم توجهی قرار گرفته است. روابط ایران و شوروی از زمان تأسیس این رژیم در روسیه ی تزاری، در سال 1917 پر از فراز و فرود بوده است که تا دوران تنش زدایی، در سال 1962، ادامه یافت. در دوران حکومت مصدق و دوران حکومت پس از کودتای 28 مرداد تا سال 1342 این فراز و فرود ادامه یافت. به رغم موضع نسبتاً بی طرفی که مصدق با پیگیری سیاست موازنه ی منفی نسبت به شوروی، در برابر سیاست ناسیونالیسم مثبت شاه که اصول آن مقابله با نفوذ شوروی و پیوند نزدیک با بلوک غرب، اتخاذ کرد؛ روابط ایران و شوروی در دوران پس از کودتای 28 مرداد دوستانه تر بوده است. در سطح خرد، شخصیت محافظه کار و بدبین استالین که همزمان با مصدق بر شوروی حکومت می کرد؛ در برابر شخصیت خوشبین خروشچف، که پس از او به قدرت رسید، باعث شد که روابط دو کشور در دوران پس از کودتا دوستانه تر باشد؛ اگرچه به دلیل شخصیت دارای تضاد خروشچف این روابط بسیار متغیر بود. در سطح میانه، حاکمیت دکترین استالین و به خصوص ارائه ی تز دو بلوک از سوی او، در مقابل دکترین خروشچف و تز همزیستی مسالمت آمیز او نیز باعث دوستانه تر شدن این روابط در دوران پس از کودتا شد. در سطح کلان، روابط شوروی و آمریکا، به دلیل این که در دوران حکومت خروشچف، نسبت به حکومت استالین، با دشمنی کمتر همراه بود و بهخصوص همراهی ایران با سیاستهای آمریکا در دوران پس از کودتا، باعث دوستانه تر شدن روابط ایران و شوروی در این دوران شد.

منابع مشابه

مفاهیم نقش ملی و تحلیل سیاست خارجی؛ سیاست خارجی ایران در قبال اسرائیل در فاصلۀ سال های 1332-1327

شناخت «رفتار سیاست خارجی» راهی است به‌سوی فهم مسائل عملی در عرصۀ روابط بین‌الملل. در این زمینه، پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در چارچوب نظریۀ «نقش سیاست خارجی»، تبیین نوینی از چرایی و چگونگی تغییر رفتار  ایران در قبال اسرائیل، در دو مقطع تاریخی 1330-1327 و 1332-1330  ارائه ‌دهد. دولت «محمد‌ساعد مراغه‌ای» در سال 1328 اسرائیل را به‌صورت دوفاکتو به رسمیت شناخت، اما دولت «محمد مصدق» در سال 1330کنسولگری...

متن کامل

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در قبال عراق از منظر موازنه تهدید ( 2018-2003)

بیشتر تحلیل­گران غربی به ویژه آمریکایی، عمدتاً از منظر واقع­گرایی تهاجمی به سیاست خارجی ایران در عراق می­نگرند. این نویسندگان اهداف و راهبردهای سیاست خارجی ایران را بیشینه­سازی قدرت در راستای هژمونی منطقه­ای، شدیداً فرقه­گرایانه و تهاجمی ارزیابی می­کنند. مقاله حاضر برخلاف رویکرد فوق، از دریچه موازنه تهدید «استیون والت»  به سیاست خارجی ایران در عراق از سال 2003 تا 2018 می­نگرد. آنچه راهبرد اصلی سی...

متن کامل

بررسی سیاست خارجی ایران در قبال بحران سوریه

شکل­گیری بحران سوریه همزمان با پیدایش بهار عربی و بیداری اسلامی بود، برخی تحلیلگران سیاسی فکر کردند بحران سوریه نیز از جنس جنبش­های انقلابی کشورهای منطقه است، امّا شکل­گیری گروه­های تروریستی و بنیادگرایان تکفیری- سلفی که در فعالیتی همسو با یکدیگر علیه منافع ملّت سوریه، این کشور را عرصه تاخت و تاز خود قرارداده­اند، جمهوری اسلامی ایران را در موقعیتی قرارداد که دقیقترتحولات این کشور و منطقه را رصد ن...

متن کامل

سیاست امنیت ملی آیزنهاور و تأثیر آن بر سیاست خارجی ایالات متحده در قبال ایران

استدلال اصلی مقاله، این است که رفتار ایالات متحده در قبال ایران در دوره ریاست جمهوری دوایت آیزنهاور، دچار تحول اساسی شد و از «مداخله گرایی محدود» به «مداخله گرایی فزاینده» تغییر یافت. مشی سیاسی ایالات متحده در آن دوران که به «نگاه نو» و سیاست «مقابله به مثل با تمام قدرت» شهرت یافته است، سبب شد تا آن کشور به بزرگ ترین مداخله سیاسی خود در امور داخلی ایران دست زده و از آن پس با انجام مداخلات سی...

متن کامل

سیاست های دولت پهلوی در قبال بهاییت (1357 – 1332)

گسترش نقش ها و تنوع کارویژه های دولت- ملت های معاصر در قرن بیستم خواه نا خواه گروه های قومی، نژادی، دینی و زبانی را در معرض سیاست ها و رویکردهای آنها قرار می دهد. بنابراین شناخت دولت به عنوان مهم‌ترین نهاد تنظیم کننده این سیاست ها گام اول در مطالعه این گروه‌هاست. از سوی دیگر، اقلیت ها برخلاف آنچه که در ظاهر ممکن است به نظر برسد، گروه های اجتماعی منفعل نبوده، با اتخاذ استراتژی های مختلف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم اداری و اقتصاد

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023