بهینه سازی خرج ویژه به منظور کاهش هزینه ها در انفجارهای معدن شماره یک سنگ آهن گل گهر

معدن شماره یک سنگ آهن گل گهر یکی از بزرگترین معادن روباز ایران است که در آن سالیانه حدود 10 میلیون تن سنگ آهن و 8 میلیون تن سنگ باطله به روش چالزنی و آتشباری استخراج می شود. بهینه سازی خرج ویژه به منظور کاهش هزینه ها، به ویژه در چنین معدنی که دارای میزان استخراج بالایی است، نقش مهمی ایفا می کند. در این تحقیق خرج ویژه در 18 الگوی اجرا شده در سنگ آهن و باطله برای دو نوع خرج اصلی آنفو و اِمولایت فله ای به صورت مجزا تعیین شده است. به منظور بهینه سازی خرج ویژه، کلیه هزینه های انفجار اصلی سنگ برجا شامل چالزنی و آتشباری برای دو نوع خرج اصلی آنفو و اِمولایت فله ای و خردایش ثانویه به صورت مجزا به دو روش انفجاری و چکش هیدرولیکی با لحاظ نمودن هزینه کار بولدوزر جهت جابجا نمودن قله های حاصل از انفجار برای هر یک از الگو های اجرا شده در سنگ آهن تعیین شده است. هزینه های انفجار اصلی در الگوهای اجرا شده در باطله برای دو نوع خرج اصلی آنفو و اِمولایت فله-ای نیز تعیین شده است. نتایج نشان می دهد که هزینه انفجار اصلی با افزایش خرج ویژه به صورت خطی و حدوداً یکسان برای هر یک از دو نوع خرج آنفو و اِمولایت فله ای افزایش می یابد. به دلیل تهیه امولایت فله ای از کارخانه مواد منفجره گل گهر، هزینه های حمل و اسکورت شامل آن نمی شود. با احتساب چنین هزینه هایی، هزینه انفجار اصلی با خرج اِمولایت فله ای بیشتر از آنفو خواهد شد. سهم هزینه خردایش ثانویه یک تن سنگ آهن با افزایش خرج ویژه کاهش یافته و مقدار هزینه خردایش ثانویه با چکش هیدرولیکی کمتر از روش انفجاری است. قیمت تمام شده حداقل در سنگ آهن برای خرج آنفو و اِمولایت فله ای به ترتیب برابر 6497 و 6515 ریال برتن و خرج ویژه بهینه متناظر آنها به ترتیب برابر 2396/0 و 2613/0 کیلو گرم بر تن به دست آمده است. برای برآورد خرج ویژه مبتنی بر ویژگی های توده سنگ برجا، شاخص قابلیت انفجار (bi) و شاخص خردایش سنگ (rfi) برای هر یک از 18 الگوی اجرا شده در سنگ آهن و باطله تعیین شدند. خرج ویژه حاصل از شاخص خردایش سنگ 15% بیشتر و خرج ویژه حاصل از شاخص قابلیت انفجار 26/18% کمتر از خرج ویژه بهینه آنفو است. همچنین خرج ویژه حاصل از شاخص خردایش سنگ 63/6% و خرج ویژه حاصل از شاخص قابلیت انفجار 7/18% کمتر از خرج ویژه بهینه اِمولایت فله ای است. شاخص خردایش سنگ خرج ویژه را بیشتر از شاخص قابلیت انفجار برآورد می نماید.