توصیف ساخت نحوی گویش بختیاری از دیدگاه رده شناسی

گویش بختیاری که یکی از زیر گروه های گویش های لری است در دسته زبان های ایرانی جنوب غربی قرار دارد. گویش بختیاری در مناطق مختلفی به کار گرفته می شود و از این رو دارای گونه های متفاوتی می باشد. از آنجا که تقسیم بندی انواع گونه های این گویش براساس منطقه جغرافیایی است که گویش در آن رواج دارد، می توان به گونه هایی چون مسجدسلیمان، کوهرنگ، ایذه، بازفت و خان میرزا اشاره کرد که دارای تفاوت های آوایی و گاهی ساختواژی با هم هستند. در این تحقیق به بررسی گونه ای از گویش بختیاری رایج در منطقه جغرافیایی مسجدسلیمان در چارچوب رده شناسی پرداخته و ساخت نحوی گویش را براساس پرسشنامه کامری(1977) مورد مطالعه قرار داده است. این تحقیق در جواب به دو سوال انجام شده است که 1. ساختار نحوی گویش بختیاری از دیدگاه رده شناختی چگونه است؟ و همچنین 2. گویش بختیاری طبق مقولات رده شناختی در کدام رده نحوی قرار دارد؟ گردآوری اطلاعات و داده های زبانی از طریق نوارهای کاست وضبط گفتگو های روزمره گویشوران صورت گرفته است. همچنین سعی شده است تا داده ها از طریق مصاحبه های مختلف با گویشوران زن و مرد به ویژه گویشوران مسن و بی سواد که ساکن شهرستان مسجدسلیمان بوده اند، انجام پذیرفته است. طبق نتایج به دست آمده، بختیاری دارای آرایش سازه ای همانند زبان فارسی می باشد و همچنین دارای چهار نوع جمله اصلی است. در جمله امری از فعل با پسوند be و یا بدون پسوند استفاده می شود. برای بیان مالکیت، علاوه بر استفاده از ساخت اضافه، از روشهای مجاورت، وندافزایی و استفاده از حرف اضافه ze نیز بهره می گیرد. همچنین از دو شیوه کاربرد فعل کمکی و پسوند برای ساخت مجهول در بختیاری استفاده می شود. ساخت صفت عالی در بختیاری بدون پسوند انجام می پذیرد و از جمله روش ها برای ساخت صفت عالی در گویش، استفاده از فرایند دوگان سازی است.