جایگاه بندر نظامی- بازرگانی اُبُلِّه در ایران دوره باستان

از دوره هخامنشیان تا سقوط ساسانیان، بنادر متعددی در خلیج فارس اهمیت و مرکزیت یافتند. این بنادر عمدتاً در سواحل شمالی خلیج فارس قرار داشتند که از موقعیت بهتری برای تجارت دریایی برخوردار بودند و تحت حمایت حکومت های ایرانی حاکم بر خلیج فارس قرار داشتند. اردشیر بابکان پادشاه ساسانی، به دلیل اهمیت و موقعیت خلیج فارس و بیشتر به قصد حضور مستمر در سواحل و بنادر و در دست داشتن نبض تجارت دریایی و زیر نظر داشتن تحرکات دشمنان، بنادری را در سواحل خلیج فارس بنیان و نوسازی کرد، یکی از این بنادر، بندر اُبُلِّه بود. که در دوران باستان تا نخستین سده های اسلامی، مهم ترین مرکز دریایی ایران بوده است. بندر اُبُلِّه گذشته از موقعیت ممتاز نظامی، دارای اهمیت بازرگانی نیز بوده است و از مراکز پر جنب و جوش ایران در خلیج فارس بود. که نقش بسیار مهمی در تجارت دریایی با شرق دور تا بنادر چین و دیگر مناطق داشت و در عوض واردات کشورهای شرق دور را که از همه مهم تر ابریشم و ادویه بود به بنادر خلیج فارس و دیگر شهرهای ایران منتقل می کرد. تمام کشتی هایی که به خلیج فارس وارد می شدند در بندر اُبُلِّه لنگر می انداختند. این بندر پس از بنیان شهر بصره در قرون نخستین اسلامی رونق و آبادانی خود را از دست داد و در قرن هشتم هجری، با حمله مغولها به کلی از بین رفت. در این پژوهش سعی بر آن است که جایگاه بندر اُبُلِّه را از نظر نظامی- بازرگانی در تاریخ ایران باستان از دوره هخامنشیان تا سقوط ساسانیان مورد بررسی قرار دهیم.