شناسایی قارچ های خاکزی بیماری زای به لیمو در گلخانه های استان فارس

چکیده: به لیمو با نام علمی lippia citrodora kunt، گیاهی دارویی از خانواده شاهپسند می باشد. طی بررسی گلخانه ای پرورش این گیاه در سال 1391 در استان فارس، علائم متعددی نظیر پژمردگی، زردی، گاه خشک شدن کامل گیاه و پوسیدگی ریشه و طوقه گیاهان مشاهده شد. هدف از این مطالعه شناسایی مهمترین عوامل بیماری زا بر گیاه به لیمو و همچنین یافتن روش هایی جهت مقابله با آنها می باشد. نمونه برداری از گلخانه های اطراف شیراز انجام شدند.. بخشهایی از بافت های طوقه و ریشه پس از شست شو با آب و ضدعفونی سطحی باهیپوکلریت سدیم یک درصد، روی محیط کشت pda و در دمای 25 درجه سانتیگراد کشت شد. پس از چند روز پرگنه های رشد کرده از اطراف بافت های آلوده درمحیط کشت برداشته و به محیط pdaجدید منتقل شدند. قارچ ها با استفاده از روش نوک ریسه و تک اسپور خالص سازی و براساس خصوصیات ظاهری و مورفولوژیک و با استفاده از کلیدهای معتبر شناسایی شدند. گونه های قارچی شامل rhizoctonia solani، f. solani،f. oxysporum ،f. sporotichoides ، macrophomina phaseolina، chaetomium atrobrunneum و trichoderma harzianum بودند. آزمون بیماری زایی در شرایط گلخانه بر روی نهال های جوان گیاه به لیمو انجام گرفت. نتایج نشان داد قارچ های r. solani، f. solani،f. oxysporum ،f. sporotichoides ، m. phaseolina بر روی به لیمو بیماریزا بودند و قارچ های c. atrobrunneumوt. harzianum غیر بیماریزا بودند. در این تحقیق علاوه بر شناسایی گونه های مختلف قارچ های بیماری زا بر روی گیاه به لیمو، توانایی قارچ های تریکودرما و کیتومیوم به عوامل کنترل بیولوژیک بیماری های قارچی گیاه به لیمو مورد مطالعه و شناسایی قرار گرفتند. نتایج آزمونهای کشت متقابل و همچنین آزمایش های گلخانه ای نشان داد که قارچ t. harzianum قادر به کنترل تمام قارچ های بیماریزای گیاه به لیمو بوده اما قارچ c. atrobrunneum قادر به کنترل قارچ های بیماری زای f. solani و f. oxysporum می باشد. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می شود که خزانه های گیاه به لیمو از نظر آلودگی به عوامل بیماری زا و همچنین تأثیر عوامل محیطی در بیماری زایی گیاه به لیمو مورد بررسی قرار گرفته و از روش های بیولوژیک در جهت رفع عوامل بیماری زا استفاده شود. کلمات کلیدی: به لیمو، قارچ های بیماریزا، خاکزی، کنترل بیولوژیک