منطقه بندی اگروکلیماتیکی دیم زارهای استان خوزستان بر مبنای پتانسیل عملکرد کلسا با استفاده از مدلwofost

در سال های اخیر واردات 80 تا 90 درصدی دانه های روغنی مورد نیاز کشور و هزینه های این واردات باعث جلب توجه بیشتر به این محصولات شده است. کلزا یکی از مهمترین دانه های روغنی است که از لحاظ چربی های مفید و درصد روغن بهترین دانه روغنی است. در سال 90-1389 میزان سطح زیر کشت کلزا در استان خوزستان 3452 هکتار و تولید کلزا 3513 تن در هکتار بوده است. براین اساس مطالعه و بررسی توانمندی اگروکلیماتیکی استان خوزستان ضروری بنظر می رسید. از آنجا که عناصر و عوامل اقلیمی در کنار خصوصیات گیاهی نقش بسزایی در رشد و تولید محصولات گیاهی دارند امروزه از مدل های شبیه سازی رشد گیاهان به وفور جهت تخمین توان تولید محصولات در مناطق مختلف و تعیین مزیت نسبی بر اساس ویژگی های اگروکلیماتیکی استفاده بعمل می آید. مدل wofostکه توسط فائو با همکاری دانشگاه واگنینگن هلند ابداع شد، یکی از معروفترین مدلهای شبیه سازی رشد گیاهان یک ساله است. این مدل به کمک داده های اقلیمی، گیاهی و مدیریت زراعی رشد گیاهان را شبیه سازی می کند. برای منطقه بندی دیم زارهای خوزستان از این مدل استفاده شد که ارزیابی مدل از طریق مقایسه نتایج آن با داده های نهایی آزمایش مزرعه ای کشت کلزا و با استفاده از شاخص های آماری ارزیابی مدل ها صورت گرفت. در ارزیابی مدل wofostمقدار شاخص های rmse، mpe ، mbe، شاخص توافق و ضریب تبیین در ارزیابی عملکرد دانه بترتیب برابر با 168.9، 63.7، 4.6، 0.94 و 0.95 بودهکه نشان دهنده کارایی مناسب و مطلوب مدل در شبیه سازی رشد کلزا در خوزستان است. پس از ارزیابی و تعیین کارایی و صحت کارکرد مدل، شبیه سازی رشد کلزا با تاریخ کاشت 20 آبان در 7 ایستگاه با بیشترین اراضی دیم استان خوزستان اجرا شد و عملکرد و اجزای عملکرد هر ایستگاه مشخص گردید. شهرستان ایذه با عملکرد دانه 5095 کیلوگرم در هکتار بالاترین و شوشتر با 3838 کیلوگرم در هکتار پایین ترین عملکرد دانه را در اختیار داشتند. در نهایت براساس عملکرد و اجزای عملکرد کلزا و بکارگیری روش میانیابی idwدر محیط نرم افزار gisمنطقه بندی اگروکلیماتیکی استان خوزستان انجام شد. نتایج این پژوهش و کارهای مشابه در زمینه شناسایی پتانسیل مناطق در تولید کلزا می تواند گام موثری در کاهش واردات و حتی خودکفایی در تولید این محصول مهم باشد. دددد