استراتژی زمستان گذرانی و سرماسختی بید چغندرقند scrobipalpa ocellatella (boyd) (lepidoptera: gelechiidae) در کرج

بید چغندر قند scrobipalpa ocellatella (boyd) (lepidoptera: gelechiidae) یکی از مهم ترین آفات گیاه چغندر محسوب شده و پراکنش جهانی دارد. این حشره زمستان را به صورت لاروهای سنین مختلف در سر ریشه های بجا مانده در مزرعه و بوته های برداشت نشده سپری می کند. به منظور بررسی میزان تحمل بید چغندر قند به دماهای زیر صفر و مطالعه سازوکارهای سرماسختی آن، لاروهای زمستان گذران بید چغندر قند از آبان ماه 1389 تا فروردین 1390 و از شهریور تا اسفند 1390 به صورت ماهیانه جمع آوری شد. تغییرات فصلی نقطه انجماد، میزان تحمل به سرما و ترکیبات ضدیخ آن ها در لاروهای سن آخر مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین نقطه انجماد لاروها در ماه های مختلف بین 14- تا 18- درجه سلسیوس در نوسان بود. این تنوع را می توان به ذرات غذایی در دستگاه گوارش لاروها مربوط دانست. سرماسختی لاروهای سن آخر از ابتدای پاییز تا اواسط زمستان افزایش معنی دار داشت. پنج ترکیب محافظ سرمای اصلی شناسایی شده در لاروهای سن آخر شامل ترهالوز، گلوکز، گلیسرول، مایواینوزیتول و سوربیتول بودند. به نظر می رسد گلیسرول در سرماسختی بید چغندر قند نقش اصلی را داشته باشد. این حشره می تواند دماهای نزدیک به نقطه انجماد خود را تحمل کند و حتی در بعضی ماه ها بخشی از جمعیت یخ زدگی جزئی را تحمل نمودند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که در طول زمستان لاروهای کامل سرگردان و پیش شفیره نقش اصلی حفظ جمعیت حشره در نسل بعد را به عهده دارند.