اثر کاربرد متیل جاسمونات بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی و محتوای اسانس گیاه مرزه در شرایط تنش خشکی

چکیده تنش خشکی از مهمترین عوامل موثر در کاهش عملکرد گیاهان به شمار می رود. متیل جاسمونات (mj) یک مولکول علامت دهنده سلول های گیاهی است که در تنظیم نمو گیاهان و پاسخ های دفاعی آن ها نقش دارد. استفاده از مواد تنظیم کننده رشد گیاهی همچون متیل جاسمونات یک راهکار عملی برای کاهش خسارت خشکی است. در این مطالعه اثر تنظیم کننده رشد متیل جاسمونات، بر رشد و برخی پاسخ های فیزیولوژیکی گیاه مرزه تحت تنش خشکی مورد مطالعه قرار گرفت. این آزمایش بصورت فاکتوریل 3*4 بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی ایلام انجام گرفت. تیمار های مورد بررسی در این تحقیق شامل 3 سطح تنش خشکی شامل شرایط بدون تنش (رطوبت خاک در حد ظرفیت مزرعه)، تنش ملایم (رطوبت خاک در حد 66 درصد ظرفیت مزرعه) و تنش شدید (رطوبت خاک در حد 33 درصد ظرفیت مزرعه) و 4 غلظت متیل جاسمونات شامل 0، 75، 150 و 225 میکرومولار بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی و کاربرد متیل جاسمونات اثر معنی داری بر پارامتر های مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه شامل ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد شاخه های فرعی، وزن تر و خشک گیاه، وزن تر و خشک برگ، محتوای نسبی آب برگ، کلروفیل، فعالیت آنتی اکسیدانی، پرولین، درصد اسانس و عملکرد اسانس داشت. در شرایط تنش خشکی کاهش پارامترهای رشدی، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد اسانس و افزایش پرولین، فعالیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل و درصد اسانس مشاهده شد. کاربرد متیل جاسمونات سبب کاهش آثار تنش بر رشد و عملکرد گیاه شد و به طور معنی داری باعث بهبود پارامترهای رشدی، محتوای نسبی آب، کلروفیل، محتوای پرولین، فعالیت آنتی اکسیدانی، درصد اسانس و عملکرد اسانس گردید.