اندازه گیری فعالیت آنتی اکسیدانی موجود در برگ و گل گیاه ferulago angulata (چویر) با استفاده از روش های frap، orac و caa

تنش اکسایشی(oxidative stress) عبارت است از عدم توازن بین تولید گونه های فعال اکسیژن (ros)و سیستم دفاعی آنتی اکسیدانی که منجر به صدمات اکسایشی می شود. تنش اکسایشی یا بدلیل فقدان آنتی اکسیدانت ها ایجاد می شود یا حاصل افزایش زیاد رادیکال های آزاد می باشد. رادیکال های آزاد می توانند با ماکرومولکول های مهم سلول شامل لیپیدها، پروتئین ها و dna واکنش داده و موجب صدمات سلولی شوند. از جمله بیماری های ایجاد شده توسط رادیکال های آزاد، سرطان می باشد. آنتی اکسیدان ها ترکیباتی هستند که عمل رادیکال های آزاد را یا به تأخیر می اندازند یا مهار می کنند. میوه ها و سبزیجات سرشار از آنتی اکسیدان های طبیعی می باشند. در این پژوهش خاصیت آنتی اکسیدانی اسانس و عصاره های متانولی و اتانولی برگ و گل گیاه ferulago angulata (چویل) با استفاده از روش های frap، dpph، orac، fc و caa شناسایی و اندازه گیری شد. داده های به دست آمده از سنجش frap نشان داد که عصاره ی متانولی 50% برگ چویل بیشترین میزان خاصیت آنتی اکسیدانی را دارا است. بعد از آن، عصاره ی اتانولی 100% برگ و عصاره ی متانولی 50% گل چویل به ترتیب بیشترین میزان آنتی اکسیدانی را دارا بودند. عصاره ی اتانولی 100% گل چویل کمترین میزان خاصیت آنتی اکسیدانی را دارا بود. اسانس برگ نیز در مقایسه با اسانس گل قدرت آنتی اکسیدانی بیشتری را نشان داد. داده های به دست آمده از سنجش fc نیز نتایج مشابه با سنجش frap را نشان داد. تست dpph به صورت سینتیکی و غیر سینتیکی روی عصاره ها و اسانس گل و برگ گیاه چویل انجام شد. نتایج این آزمایش نیز مشابه با نتایج به دست آمده از تست frap بود. روش orac نیز به صورت سینتیکی روی عصاره های متانولی و اتانولی برگ و گل گیاه چویل انجام شد. محاسبه ی ضریب همبستگی بین روش ها نشان داد که روش های frap، dpph و fc بیشترین میزان همبستگی را با هم دارند ولی این روش ها کمترین همبستگی را با روش orac دارا بودند. علت این امر می تواند به این دلیل باشد که مکانیسم عمل روش های frap، dpph و fc براساس انتقال الکترون است در حالی که مکانیسم عمل روش orac براساس انتقال هیدروژن می باشد. روش caa خاصیت و قدرت آنتی اکسیدان ها را در داخل سلول بررسی می کند. در این پژوهش اثر عصاره ی متانولی 50% گل چویل روی سلول های k562 با استفاده از تست caa انجام شد. نتایج نشان دادند که این عصاره از غشای سلول عبور کرده و از تولید ros در درون سلول و در غشای سلول جلوگیری به عمل می آورد. روش مقایسه ای به کار رفته در این پژوهش و داده های حاصل از آن نشان می دهد که برای بررسی خاصیت آنتی اکسیدانی یک نمونه و تایید آن به عنوان یک آنتی اکسیدانت، نمی توان تنها به یک روش اکتفا کرد و باید روش های مختلف برای این بررسی استفاده شود تا بتوان نتایج روش ها را با یکدیگر مقایسه نمود و میزان ارتباط بین نتایج را سنجید. همچنین از بین روش های frap،orac ، fc و dpph، روش orac نسبت به بقیه، روش مناسب تری است. زیرا در این روش از یک رادیکال زیستی استفاده می شود که شباهت بسیاری به رادیکال های موجود در بدن انسان دارد و به این ترتیب می توان به نتایج این روش بیشتر از روش های دیگر تکیه کرد.