ژئوشیمی و مدل زایشی اندیس مس علیشار در استان مرکزی

محدوده اکتشافی علیشار در20 کیلومتری شمال شهرستان ساوه در استان مرکزی بر روی کمربند ولکانوپولوتونیکی ارومیه-دختر واقع شده است. منطقه عمدتاً شامل سنگ های آذرین درونی مونزونیت، کوارتزمونزودیوریت، ولکانیک های آندزیت پورفیری تا تراکی آندزیت و توف های ریوداسیتی می باشد که بعضی از این واحد های سنگی در امتداد یک دره گسلی تحت تاثیر سیالات هیدروترمال تبدیل به دگرسانی های فیلیک، آرژلیک و پروپیلیتیک و سیلیسی شده اند. محدوده ی مورد مطالعه با وسعت تقریبی 15 کیلومتر مربع حاوی کانه های مالاکیت، کالکوپیریت، پیریت، کالکوسیت و اکسید های آهن (اسپیکولاریت و گوئتیت) می باشد. همچنین سنگ های سیلیسی آهن دار و گوتیتی شده برشی به صورت بافت کاتاکلاستیک در منطقه وجود دارند. منطقه علیشار به لحاظ تکتونیکی فعال و دارای گسل های فراوان طولی و عرضی است. رخداد کانه زایی احتمالاً مرتبط با گسل های نوبران، ابندیس و علیشار-امیر آباد است. در این تحقیق تکنیک دورسنجی و انجام آنالیز های مختلف بر روی داده های ماهواره ایetm و aster با توجه به وسعت هاله های دگرسانی و ارتباط مستقیم این هاله ها با کانی سازی در منطقه ی مورد مطالعه، نتایج تقریباً مطلوبی به دست داده است. در راستای مطالعه ی اندیس مس علیشار، مناطق حاوی دگرسانی های اکسیدها و هیدرواکسیدهای آهن، آرژلیک و پروپیلیتیک توسط آنالیز داده های ماهواره ای شناسایی و از یکدیگر تفکیک شدند. به منظور دستیابی به اطلاعات مربوط به ویژگی های سیال کانسار ساز، مطالعات سیالات درگیر بر روی نمونه های دوبر صیقلی از کانی کوارتز در اندیس علیشار صورت گرفت که نشان دهنده ی دمای تشکیل میانگین در حدود c?261 و میانگین شوری 6/21% وزنی معادل کلرید سدیم و چگالی gr/cm31-9/0 است. به نظر می رسد مکانیسم نهشت، سرد شدن ساده است. بر اساس رابطه بین درجه حرارت یکنواختی– شوری، این اندیس در زمره کانسارهای تیپ اکسید آهن-مس-طلای تنانت کریک استرالیا قرار می گیرد. هدف از انجام اکتشافات ژئوشیمیایی بررسی هاله های ژئوشیمیایی اولیه جهت شناخت پتانسیل کانی سازی احتمالی در منطقه می باشد. به منظور مطالعات ژئوشیمیایی در دو مرحله نمونه گیری، 23 نمونه ژئوشیمیایی سنگی از منطقه برداشت شده است. هر 23 نمونه مورد آنالیز شیمیایی icpقرار گرفتند. نمودارهای پراکندگی عناصر ترسیم و همبستگی و غنی شدگی بالای آهن، مس و طلا تعیین شد. کاربرد روش های تحلیل چند متغیره شناسایی و به نقشه در آوردن روابط داده های ژئوشیمی سطحی در حجم بالاست. آنالیز مولفه های اصلی و خوشه ای حاکی از آن است که حداقل سه روند کلی برای تغییرات عناصر کانساری وجود دارد. منشا کانه زایی در منطقه از نوع رگه های اکسید آهن-مس-طلا (iocg veine) می باشد. خصوصیاتی چون نوع کانه ها (وجود هماتیت و کالکوپیریت)، نوع سنگ میزبان و سنگ همراه، دگرسانی (سریسیتی شدن، سیلیسی شدن و جانشینی هماتیت)، محیط تکتنوساختاری مناسب (قوس ماگمایی)، ارتباط کم با توده نفوذی، کنترل ساختاری کانه زایی و عمق کم کانه زایی بیانگر شباهت این اندیس با کانسارهای نوع اکسید آهن-مس-طلا می باشد.