مطالعه جمعیت شناختی هرم تحصیلی و تغییرات شاخص های آموزش عالی در طول سه دهه پس از انقلاب اسلامی در ایران

چکیده هدف کلی این تحقیق عبارت است از مطالعه جمعیت شناختی هرم تحصیلی و تغییرات شاخصهای آموزش عالی در سه دهه پس از انقلاب اسلامی به منظور تبیین روند آن و مهمترین ویژگی های جمعیتی هر دوره. شایان ذکر است که سال مبداء 1365 در نظر گرفته شده چرا که در جریان انقلاب فرهنگی از سال 1359 تا 1362 با تعطیلی دانشگاهها اطلاعات چندان دقیقی از این سالها در اختیار نبود. با توجه به هدف کلی این پژوهش، روش تحقیق مبنی بر تحلیل اسناد ، آمار و اطلاعات مربوط به آموزش عالی در 3 دهه گذشته بوده است که استخراج و محاسبات خاص جمعیت شناسی استفاده شده است. جامعه هدف کل کارکنان و دانشجویان دانشگاههای کشور در مقاطع مختلف کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری بوده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که نسبت و نرخ رشد دانشجویان دارای فراز و فرود جمعیتی بوده است،بگونه ای که هرم تحصیلی دانشجویان به شدت تحت تاثیر حوادث اجتماعی و سیاسی و اقتصادی دچار نوسانات نسبتا شدیدی بوده است. نتایج بررسی های آماری نشان داده است: که در سال 1365 مجموع دانشجویان دانشگاهها تعداد 182.732 نفر بوده که تعداد 149.208 نفر در دانشگاه دولتی و تعداد 33.524 نفر در دانشگاههای غیر دولتی مشغول به تحصیل بوده اند . در سال 1375 این تعداد به 968.775 نفر (با نرخ رشد 2/18درصد)رسیده که از این میان تعداد 641.901 نفر (با نرخ رشد 7/15 درصد) در دانشگاههای دولتی و 326.874 نفر (نرخ رشد 6/25 درصد)در دانشگاههای غیر دولتی تحصیل نموده اند و در سال 1385 به تعداد 2.117.471 نفر(نرخ رشد 1/8 درصد) رسیده است که تعداد 975.361 نفر (نرخ رشد 3/4 درصد)در دانشگاههای دولتی و تعداد 1.142.110 نفر(با نرخ رشد 3/13 درصد ) در دانشگاههای غیر دولتی مشغول به تحصیل بوده اند . تعداد اعضای هیأت علمی نیز از تعداد 7306 نفر در سال 65 به تعداد 14558 نفر(با نرخ رشد 1/7 درصد) در سال 75 و در سال 85 نیز به تعداد 24271 نفر(با نرخ رشد 2/5 درصد) در دانشگاههای دولتی رسید. در دانشگاهها غیردولتی نیز تعداد اعضای هیأت علمی نیز از 1607 در سال 65 به تعداد 8385 نفر(با نرخ رشد 9/17 درصد) در سال 75 و در سال 85 نیز به تعداد 20792 نفر(با نرخ رشد 5/9 درصد) رسیده است که حاکی از رشد بیشتر دانشجویان در دانشگاههای غیر دولتی می باشد .