.مقایسه انگاره های بازنمایی شده از انتخابات نهمین مجلس شورای اسلامی ایران در شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران( شبکه ملی) و شبکه فارسیbbc

با توجه به اهمیت انتخابات نهمین مجلس شورای اسلامی و نقش بسزایی که ارتباطات جمعی و رسانه ها در اینگونه عرصه های سیاسی – اجتماعی دارند، لزوم بررسی عملکرد رسانه های مختلف که مخاطبان در ایران را به عنوان اصلی ترین رای دهندگان هدف قرار داده اند بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. به ویژه انتخابات 12 اسفند ماه که از نظر زمانی و شرایط داخلی و بین المللی ایران در مقطعی حساس و مهم برگزار می شود. رسانه ملی سعی دارد با به کارگیری شیوه های گوناگون مردم را با تهیییج و اقناع، هرچه بیشتر به حضور در انتخابات ترغیب کند و از سوی دیگر رسانه های فارسی زبان در قالب شبکه های ماهواره ای می کوشند با بی اثر و فرمایشی خواندن انتخابات در نظام جمهوری اسلامی ایران مردم را از رفتن پای صندوق های رای دلسرد کند. به تبع هر کدام از این نوع رسانه ها برای رسیدن به اهدافشان از شیوه ها و گفتمان متفاوتی بهره می برند و مطمئنا رسانه ای در جذب مخاطب و انتقال حداکثری پیام موفق است که با شناخت صحیح از گیرندگان و طبقه بندی طیف های مختلف جامعه امروز ایران، ضمن ایجاد اعتماد در مخاطب، پیام را مطابق با اهدافش و با بکارگیری شیوه های نوین و حرفه ایی تهیه و پخش نماید. در این فضای دوگانه رسانه ایی امروز ایران که از یک طرف شبکه بی بی سی فارسی ادعای بی طرفی، خبر رسانی صادقانه و جبران فضای خفقان موجود در ایران را دارد و از طرف دیگر عملکرد رسانه های دولتی ایران با تاکید بر اتهام براندازی، جنگ نرم و حمایت از تحریم انتخابات در رسانه های آنسوی مرزها به ویژه بی بی سی و همچنین تبلیغ بر حضور حداکثری مردم در انتخابات به عنوان وظیفه ای ملی- میهنی؛ دغدغه اصلی پزوهشگر بررسی بدون جهت گیری وشناخت واقعی زوایای پنهان و پیدای این دو تلویزیون و مقایسه آنها با یکدیگر بوده است و اینکه تلویزیون جمهوری اسلامی ایران و تلویزیون بی بی سی فارسی در بازنمایی انگاره های انتخابات نهمین مجلس شورای اسلامی چه عملکرد و رویکردی را یک هفته قبل و بعد از 12 اسفند ماه 1390 داشته است؟ اهمیت برگزاری انتخابات در ایران بعد از حوادث بعد از انتخابات ریاست جمهوری در سال 88 بر کسی پوشیده نیست. میزان حضور مردم برای نظام جمهوری اسلامی ایران و کشورهای غربی بسیار مهم و نشان از مشروعیت و محبوبیت نظام حاکم بر ایران دارد. از سوی دیگر عدم حضور چهره های شاخص اصلاح طلبان در انتخابات و رقابت اصلی بین اصولگرایان در این دوره و بروز جریانی موسوم به جریان انحرافی در دولت و نگرانی از کسب صندلی های مجلس از جانب این جریان انتخابات نهم مجلس شورای اسلامی را متفاوت کرده است. این در حالی است که اصول گرایان سنتی با نبود رقیب دیرینه و بازی در میدان های خودی و استفاده از ابزارهای تبلیغاتی از جمله وسایل ارتباط جمعی و به ویژه رسانه ملی و مطبوعات دولتی نقش پر رنگی در تهیج مردم در آمدن به پای صندوق های رای و گرم کردن بازار انتخابات دارد و از سوی دیگر رسانه های آن سوی مرزها می کوشند اهداف خود را دنبال کنند و قهر اصلاح طلبان را برجسته سازند. توجه به این عوامل و شناخت چگونگی شناخت بازتاب انتخابات مجلس در این رسانه ها از طریق آزمون محتوای اخبار و برنامه های تولیدی اجتناب ناپذیر است. از آنجا که پیشرفت هر کشور در گرو شناخت دقیق رویدادهای اجتماعی و سیاسی است ، لذا شناخت ارتباطات سیاسی و از همه مهمتر نقش و کارکرد وسایل ارتباط جمعی به ویژه تلویزیون در فصل انتخابات می تواند به غنی سازی و تحقیقات ارتباطاتی کشور کمک کند. از این حیث شناخت علمی رسانه های دیداری و شنیداری کشور به لحاظ چگونگی عملکرد در برهه حساس انتخاباتی که نهمین انتخابات مجلس شورای اسلامی با توجه به تمام ویژگی ها و اهمیت های زمانی از مهمترین و ضروری ترین اولویت های پژوهشی است . همچنین اهمیت و ضرورت پژوهش فعلی از لحاظ مقایسه عملکرد این دو رسانه درون و برون مرزی ایران نیز قابل توجه است. از سویی رسانه ملی با تمام امکانات و دسترسی به منابع خبری و حضور نیروهای تولیدی در جغرافیای محل انجام انتخابات امتیازاتی نسبت به شبکه بی بی سی فارسی دارد و از سویی دیگر بی بی سی که چند ماه قبل از انتخابات 88 کار خود را آغاز کرده و همواره از سوی جمهوری اسلامی ایران متهم به کارشکنی علیه نظام حاکم بر ایران است و عملاً این شبکه ، شبکه جاسوسی رسانه نما نامیده می شود و کلیه افراد حقیقی و حقوقی چه وابسته به نظام و چه غیر از آن از مصاحبه با این شبکه منع شده اند. بعد از انتخابات 88 نیز این شبکه فارسی زبان دفتری در ایران ندارد. اما با این حال در این مدت کوتاه حضور خود در صحنه رسانه با پشتوانه ای که از شبکه بی بی سی جهانی دارد و همچنین حضور خبرنگاران ، برنامه سازان و تحصیل کردگان ممتاز ایرانی در این شبکه از جمله مسعود بهنود، مطلبی و .... توانسته گوی سبقت را حداقل در ایران از رسانه ملی برباید و عملاً در مدتی کوتاه تبدیل به یک منبع خبری برای مردم ایران شود. در واقع می کوشیم در این پژوهش علاوه بر بازنمایی و چگونگی انعکاس اخبار انتخابات به نقاط قوت و ضعف این دو رسانه نیز بپردازیم که از این حیث نیز می توان گفت این تحقیق برای اولین بار به این مسئله پرداخته است. هدف اصلی پژوهش ، شناخت نحوه بازتاب پوشش خبری انتخابات نهمین مجلس شورای اسلامی ایران در یک هفته تبلیغات انتخابات و یک هفته اعلام نتایج انتخابات در شبکه ملی ایران و شبکه فارسی بی بی سی و مقایسه عملکرد این دو شبکه با یکدیگر است. به طور اجمالی پژوهش حاضر تلاش دارد به اهداف زیر دست یابد: 1- بررسی موضوعاتی که در این دو شبکه در خصوص انتخابات بازتاب داده می شود. 2- بررسی چگونگی بازنمایی اخبار در این دو شبکه در خصوص انتخابات 3- تحلیل و شناخت رویکرد شبکه بی بی سی فارسی و شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران در انعکاس خبر و موضوعات انتخابات نهم مجلس 4- شناخت عملکرد شبکه بی بی سی فارسی و شبکه یک سیمای ایران در خصوص مدیریت افکار عمومی مردم ایران در خصوص انتخابات 5- تحلیل و بررسی بازنمایی اخبار مربوط به نتایج انتخابات نهم مجلس در این دو شبکه 6- تحلیل و بررسی بازنمایی اخبار مربوط به میزان حضور مردم در انتخابات در این دو شبکه 7- تحلیل و بررسی بازنمایی اخبار مربوط به چگونگی برگزاری انتخابات و سلامت آن در شبکه بی بی سی و شبکه یک سیما 8- تحلیل و بررسی چگونگی بازتاب رقابت های انتخاباتی و داغ بودن انتخابات مجلس در این دو شبکه با توجه به این که تحقیق از نوع اکتشافی بوده و هدف پژوهش بر آشکار کردن و شناخت زوایا و جنبه های پوشش خبری دو تلویزیون بی بی سی فارسی و شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران است ، پس فرضیه خاصی مطرح نیست و به جای آن سوالات تحقیق مطرح و بررسی می شود: 1- چه تفاوتی بین موضوعاتی که در این دو شبکه در خصوص انتخابات بازتاب داده می شود وجود دارد؟ 2- چه تفاوتی بین چگونگی بازتاب اخبار انتخابات در این دو شبکه وجود دارد؟ 3- آیا رویکرد شبکه بی بی سی فارسی در بازنمایی اخبار انتخابات مجلس انتقادی است یا تهییجی ؟ 4- آیا رویکرد شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران در بازنمایی اخبار انتخابات مجلس انتقادی است یا تهییجی؟ 5- چه تفاوتی بین رویکرد شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی ایران و بی بی سی فارسی در خصوص بازنمایی اخبار انتخابات مجلس نهم وجود دارد؟ 6- چه تفاوتی بین جهت گیری نسبت به نظام ایران در دو شبکه وجود دارد؟ 7- چه تفاوتی بین استفاده از عامل منفی گرایی در دو شبکه وجود دارد؟ 8- چه تفاوتی بین برجسته سازی حوزه های خبری انتخابات در دو شبکه وجود دارد؟ 9- چه تفاوتی بین بازتاب اخبار چگونگی برگزاری انتخابات و سالم بودن در این دو شبکه وجود دارد؟ 10- چه تفاوتی بین بازنمایی اخبار مربوط به نتایج انتخابات نهم مجلس در این دو شبکه وجود دارد؟ 11- چه تفاوتی بین بازنمایی اخبار مربوط به میزان حضور مردم در انتخابات در دو شبکه وجود دارد؟ 12- چه تفاوتی بین بازنمایی اخبار مربوط به رقابت های انتخاباتی و داغ بودن تنور انتخابات نهم مجلس در دو شبکه وجود دارد؟ پژوهش حاضر با هدف بررسی و مقایسه انگاره های بازنمایی شده از انتخابات مجلس نهم شورای اسلامی در شبکه یک جمهوری اسلامی و شبکه بی بی سی فارسی تهیه شده است. در این تحقیق از روش تحلیل گفتمان استفاده شده است. در این بررسی محقق به این نتیجه رسیده است که رسانه های بررسی شده در پوشش اخبار انتخاباتی مجلس نهم و با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی ایران در داخل و خارج با استفاده از روش های اقناعی اهداف خود را دنبال کرده و سعی در مدیریت افکار عمومی به ویژه رای دهندگان داشته اند.