تحلیل فضایی پدیده بلاکینگ در منطقه خاورمیانه

ناهنجاری های جوی به دلیل تغییرات سیستم های فشار در سطح زمین و سطح بالا ایجاد می شوند. بلاکینگ یکی از مهمترین پدیده های جوی است که ناهنجاری اقلیمی مهمی را در سطح منطقه ای و جهانی موجب می گردد. در این مطالعه به طور کمی و کیفی، به تحلیل فضایی پدیده بلاکینگ پرداخته شده است. بدین منظور، ابتدا به کنکاش و بررسی ماهیت بلاکینگ و ویژگی های آن از جمله نحوه شکل گیری، عوامل موثر در تشکیل بلاکینگ و همین طور معیارهای شناخت و تشخیص آن پرداخته شده است. سپس فراوانی وقوع زمانی و مکانی بلاکینگ در یک دوره 20 ساله (2009-1990) در محدوه ای از 0 درجه طول شرقی تا 80 درجه طول شرقی و از عرض 10 درجه شمالی تا 80 درجه شمالی استخراج و مورد بررسی قرار گرفته است. در مجموع در طی دوره آماری مورد مطالعه 147 مورد بلاکینگ شناسایی شد. در بین سالهای مورد مطالعه سالهای 1994، 1996 و 2006 بیشترین و سال 2008 کمترین تعداد بلاکینگ را دارا بوده اند. در بررسی فصلی، زمستان بالاترین موارد بلاکینگ را به خود اختصاص داده است. بررسی ها نشان داد که ماه های ژانویه و فوریه زمان اوج رخداد بلاکینگ هستند. در مرحله بعد به بررسی همبستگی بین میانگین بارش سالانه و تعداد بلاکینگ پرداخته شده است. بدین منظور آمار بارش سالانه در 3 ایستگاه منتخب (اهواز، سنندج و زنجان) استخراج و میزان همبستگی آن با تعداد بلاکینگ سالانه محاسبه گردید. نتایج تحقیق نشان داد بین رخداد بلاکینگ و بارش سالانه همبستگی مثبت وجود دارد؛ بطوری که مقدار همبستگی در ایستگاه اهواز (0.3906)، در ایستگاه سنندج (0.38) و در ایستگاه زنجان (0.35)می باشد.