تاریخ سیاسی، اجتماعی شهر حمص از قرن اول تا قرن چهارم هجری

hemesa یا emesa که امروزه حِمص نامیده می شود یکی از شهرهای مهم شام به شمار می رود، شهر حمص با قدمت سه هزار ساله، از لحاظ موقعیت جغرافیایی و اقلیمی یا نظام سیاسی در طول تاریخ مورد توجه حکومت های مختلف اسلامی و مرکز تجمع افراد و قبایل مختلف بوده است. چنانچه به فاصله کمی پس از فتوحات اسلامی از قلمرو امپراطوری بیزانس جدا شد و ضمیمه قلمرو اسلام گشت. به دلیل اهمیت فوق الذکر، همواره مورد توجه مورخان، جغرافیدانان، و دیگر نویسندگان مسلمان قرار داشته است. در میان اخبار و روایت های مربوط به این خطه از جهان اسلام، گزارش های مربوط به تاریخ سیاسی و اجتماعی آن از جایگاهی ویژه برخوردار است. زیرا ساکنان حمص، سهم موثری در بهره برداری و پیش برد دستاوردهای تمدنی و فرهنگی تمدن اسلامی داشتند و نیز در ادوار مختلف تاریخی در مدیریت نظامی، اداری، مالی و قضایی حضوری فعال داشته اند. لذا این رساله با روش توصیفی و تحلیلی، پس از مروری بر سیمای کلی جغرافیای شام و شهر حمص کوشید، با تکیه بر منابع تاریخی و جغرافیایی؛ تاریخ سیاسی و اجتماعی شهر حمص را در چهار قرن اول اسلامی مورد بررسی قرار دهد، با این تأکید که در تاریخ اجتماعی حمص، به ترکیب نژادی، نظام اقتصادی، طبقات اجتماعی، فرهنگی و مذهبی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.