بررسی و ارزیابی شرکت های خدمات مکانیزاسیون کشاورزی استان گیلان

تشکل های مکانیزاسیون کشاورزی کانون هایی هستند که می توانند در جهت توسعه و پایداری کشاورزی گام بردارند و همچنین بازوی توانمند اجرای اهداف مکانیزاسیون در منطقه تحت پوشش خود باشند. در این مطالعه شرکت های خدمات مکانیزاسیون کشاورزی استان گیلان، با استفاده از داده های مقطعی سال زراعی91-90، از طریق دو جامعه ی آماری، شامل مدیران عامل شرکت ها (78 شرکت) و کشاورزان تحت پوشش آن ها (326 کشاورز) مورد بررسی قرار گرفت. روش انجام این تحقیق به صورت پیمایشی و با ابزار پرسشنامه بود. داده های جمع آوری شده در قالب سه ارزیابی بررسی گردید. اولین ارزیابی مربوط به بررسی شرکت های مکانیزاسیون کشاورزی از دیدگاه مدیران عامل شرکت ها در قالب مدل تحلیل تمایزی است. دومین ارزیابی بررسی شرکت ها در قالب آزمون مقایسه ای دانکن بوده که با بررسی برخی مولفه های مهم همچون سود، درصد سود از درآمد ناخالص به وسیله ی متغیرهای با اهمیت همچون سطح سواد مدیر عامل، فاصله ی دسترسی کشاورز از شرکت، وجود پرسنل متخصص و تحصیل کرده، مبلغ تسهیلات دریافتی، سطوح تحت پوشش شرکت ها، سابقه ی کاری و بودجه صورت گرفت. در نهایت نیز شرکت های ارائه دهنده ی خدمات از دیدگاه کشاورزان دریافت کننده ی خدمات، در قالب مدل تحلیل تمایزی بررسی شدند. کل شرکت های خدمات مکانیزاسیون استان گیلان به جهت نوع خدماتی که به کشاورزان ارائه می دهند به دو گروه تقسیم بندی شد، گروهی که چرخه ی کاملی از عملیات کشاورزی را ارائه می دهند و گروهی که خدمات محدودتری دارند. نتایج مطالعه نشان داد که متغیرهای امکانات شرکت، تعداد ماشین ها شامل تراکتور ویژه ی شالیزار، نشاکار، کمباین مخصوص برنج، درصد خدمات ارائه شده به صورت نسیه، سطوح تحت پوشش شرکت، نوع خدمات، دارا بودن پرسنل متخصص و تحصیل کرده و درآمد سالانه با ارائه ی خدمات توسط شرکت ها به طور مستقیم میان دو گروه شرکت ها در ارائه ی خدمات به کشاورزان ایجاد تمایز می کند. با توجه به نتایج آزمون دانکن تاثیر متغیرهای با اهمیت همچون سطح سواد مدیر عامل، فاصله دسترسی کشاورز از شرکت ارائه دهنده ی خدمات کشاورزی، وجود پرسنل متخصص و تحصیل کرده در شرکت، مبلغ تسهیلات دریافتی از بانک، سطح زمین تحت پوشش شرکت، سابقه ی کاری و بودجه، بر عملکرد شرکت ها معنی دار است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی کشاورزان از شرکت ها نشان می دهد که متغیرهایی همچون کامل بودن ادوات کشاورزی، انجام به موقع عملیات کشاورزی، میزان آشنایی رانندگان و اپراتورهای ماشین های کشاورزی، ارائه توصیه های به زراعی توسط شرکت ها، تناسب نرخ عملیات کشاورزی و فاصله از مرکز خدمات شرکت ها بر شاخص رضایت مندی کشاورزان از خدمات شرکت ها موثر بوده است. کلیدواژه ها: استان گیلان، تحلیل تمایزی، رضایت کشاورزان، شرکت های خدمات مکانیزاسیون.