بررسی نحوه انتقال قیمت از مزرعه تا خرده فروشی در بازار زعفران: مطالعه موردی استان فارس

حاشیه بازار نمایانگر اختلاف بین قیمت تولید کننده و مصرف کننده است که در بازاررسانی محصولات کشاورزی، بویژه زمانی که اثر افزایش( کاهش) قیمت تولید کننده بر قیمت مصرف کننده متقارن نباشد، از اهمیت خاصی برخوردار است. هدف اصلی این مطالعه بررسی نحوه انتقال قیمت (متقارن یا نامتقارن) در بازار محصول زعفران در استان فارس بود. داده های مورد استفاده شامل قیمت های ماهانه تولید کننده، عمده فروشی و خرده فروشی زعفران طی سالهای 1384 الی 1389 است که از سازمان جهاد کشاورزی استان فارس گردآوری شد. برای بررسی چگونگی انتقال قیمت زعفران از آزمون انتقال قیمت از سطح مزرعه به سطح عمده فروشی و عمده فروشی به سطح خرده فروشی و با بکارگیری مدل تصحیح خطای نامتقارن استفاده شد. نتایج نشان داد که، انتقال قیمت از عمده فروشی به خرده فروشی در کوتاه مدت نامتقارن است با این حال، این انتقال در بلند مدت از سطح عمده فروشی به خرده فروشی متقارن می باشد. به عبارت دیگرحساسیت قیمت خرده فروشی نسبت به کاهش و افزایش قیمت عمده فروش در بلند مدت یکسان نمی باشد. برآورد الگوی انتقال قیمت نشان می دهد که قیمت در سطح خرده فروشی بیشتر متاثر از افزایش و کاهش قیمت در سطح مزرعه، وقفه مقادیر غیرمنفی و جزء اخلال رابطه تعادلی می باشد. با توجه به اینکه درکوتاه مدت انتقال قیمت کامل صورت نمی گیرد، فرصت هایی برای افزایش حاشیه بازار و کسب سود بوسیله واسطه ها وجود دارد، لذا پیشنهاد می شود که با سیاست های حمایتی، قدرت چانه زنی تولیدکنندگان افزایش داده شود اما سیاست های قیمتی به دلیل انتقال نا متقارن قیمت مناسب نیستند، زیرا سود بدست آمده از آنها نصیب واسطه ها می شود. کلمات کلیدی: تقارن، عدم تقارن، انتقال قیمت، زعفران.