ارزیابی تاثیر منابع ریسک بر بازار سرمایه ایران (مطالعه موردی بورس اوراق بهادار تهران)

با توجه به اهمیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان جزئی از بازار مالی ایران که در رشد و توسعه اقتصادی کشور موثر می باشد، شناسایی عوامل موثر بر این بازار نظیر عوامل ریسک و بررسی آنها می تواند در ارزیابی بهتر این بازار و بهبود و کنترل عملکرد آن موثر واقع گردد. مطالعه حاضر بر آن است تا با تبیین مدل شرطی پتنگیل و همکاران (1995) و در قالب مدل چندعاملی آربیتراژ، تاثیر شرطی منابع متنوع ریسک در وضعیت صعودی و نزولی بازارها را بر بازده سهام گروه های صنعت منتخب فعال در بورس اوراق بهادار تهران (شامل گروه های ده صنعت برتر، صنایع انرژی بر، صنایع عمدتاً صادر کننده و صنایع عمدتاً وارد کننده) طی دوره 90-1384 مورد بررسی قرار دهد. بررسی روابط فوق با استفاده از یک رگرسیون دو مرحله ای انجام می گیرد که با توجه به ماهیت داده ها، مدل سازی در مرحله اول بر اساس مدل های سری زمانی و در مرحله دوم با تکیه بر الگوهای پانل دیتا و به کارگیری تخمین زن های اثرات ثابت و تصادفی می باشد. نتایج بیانگر این است که یک رابطه شرطی بین عوامل مختلف ریسک و بازده سهام وجود دارد و عوامل ریسک بازار، ریسک نوسانات قیمت نفت، ریسک نوسانات نرخ ارز، ریسک نوسانات قیمت طلا و در برخی موارد نیز ریسک نوسانات تورم نقش مهم و معنی داری را در تعیین بازده سهام در هر دو بازار صعودی و نزولی ایفا می کنند. نتایج احتمال آزمون تقارن ضرایب در مدل های شرطی نشان می دهد که رابطه بین تمامی عوامل ریسک فوق و بازده سهام در بازارهای صعودی و نزولی، نامتقارن می باشد، در حالی که چولگی و کشیدگی تنها در وضعیت صعودی بازار سهام، دارای تاثیری معنی دار و البته متقارن بر بازدهی سهام می باشند.