بررسی اثر تنش خشکی بر تعدادی از پارامترهای فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و ملکولی در گیاه پونه معطر(mentha pulegium l. )

در این پژوهش تاثیر تنش خشکی بر تعدادی از جنبه های فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و ملکولی گیاه پونه معطر بررسی شد. در بررسی جوانه زنی، پنج سطح پتانسیل اسمزی بوسیله پلی اتیلن گلیکول 6000 تهیه شد و برای سایر آزمایشات گیاهچه ها در چهار سطح ظرفیت زراعی همراه با پنکونازول و بدون آن قرار گرفتند. آزمایشات در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با چهار تکرار در یک شرایط کنترل شده انجام شد. نتایج نشان داد که درصد جوانه زنی بذر با کاهش پتانسیل اسمزی کاهش یافت و پائین ترین درصد جوانه زنی در پتانسیل اسمزی 3/0- مگاپاسکال مشاهده شد. تنش خشکی منجر به کاهش پارامترهای رشد، پتانسیل آبی، پتانسیل اسمزی و محتوای نسبی آب شد. تیمار پنکونازول در گیاهچه های تحت تنش خشکی و شاهد منجر به افزایش تعدادی از پارامترهای رشد، پتانسیل آبی، فشار تورگور و محتوای نسبی شده، ولی پتانسیل اسمزی را کاهش داد. تنش خشکی فتوسنتز، تنفس، هدایت روزنه ای، تراکم co2 بین سلولی و کارایی استفاده از آب را کاهش داد، ولی تیمار پنکونازول منجر به افزایش این پارامترها در همه سطوح ظرفیت زراعی شد. غلظت یون های پتاسیم و کلسیم با کاهش سطح ظرفیت زراعی در گیاه پونه معطر کاهش یافت، اما با تیمار پنکونازول غلظت این یون ها افزایش یافت. محتوای پرولین و کربوهیدرات تحت تنش خشکی و تیمار پنکونازول افزایش یافت، اما میزان افزایش با تیمار پنکونازول بالاتر بود. تحت تنش خشکی محتوای اسانس و اسید های چرب اشباع به طور معنی دار افزایش یافته، ولی اسیدهای چرب غیر اشباع کاهش یافت. تیمار پنکونازول این پارامترها را در گیاهان تحت تنش خشکی افزایش داد. نشت یونی، سطح h2o2 و پراکسیداسیون لیپیدها تحت تنش خشکی افزایش یافت، تیمار پنکونازول در این گیاهان منجر به کاهش معنی دار نشت یونی و پراکسیداسیون لیپید شده، اما سطح h2o2 را افزایش داد. محتوای پروتئین تحت تنش خشکی کاهش معنی داری یافت، اما تیمار پنکونازول محتوای پروتئین را به طور معنی داری افزایش داد. بر طبق آنالیز sds-page، تنش خشکی منجر به کاهش شدت باندهای پروتئین و همچنین القای تعدادی از باند های جدید پروتئینی شد. تیمار پنکونازول در این گیاهان منجر به افزایش شدت و تعداد باند های پروتئینی با کاهش سطح ظرفیت زراعی شد. بررسی کمی و کیفی آنزیم ها نشان داد که فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز، کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز با کاهش سطح ظرفیت زراعی افزایش یافته و تیمار پنکونازول منجر به القای بیشتر فعالیت این آنزیم ها شد. تنش خشکی منجر به افزایش ترکیبات فنلیک شده، و تیمار پنکونازول منجر به القای بیشتر این پارامتر شد. نتایج rt-pcr نشان داد که بیان ژنipr تحت تنش خشکی در مرحله گل دهی افزایش یافته، ولی بیان ژن pr کاهش یافت. تیمار پنکونازول در گیاهان تحت تنش خشکی و شاهد منجر به القای بیشتر ژنipr و کاهش بیان ژن pr شد. از نتایج حاصل از این پژوهش می توان نتیجه گرفت که تیمار پنکونازول با کاهش اثرات منفی تنش خشکی می تواند منجر به تعدیل تنش در گیاه پونه معطر گردد.