اثر سلنیوم بر فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه آفتابگردان(helianthus annuus l.) تحت تنش شوری

رشد گیاه به وسیله عوامل نامساعد محیطی مختلفی محدود می شود و شوری یکی از مهمترین مسایل کشاورزی می باشد. شوری باعث تنش اسمزی و عدم تراز یونی در سلول های گیاه، ایجاد تنش اکسیداتیو وکاهش رشد گیاه می شود. سلنیوم بعنوان یک آنتی اکسیدان در گیاهان، جانوران و تغذیه انسان مطرح است. سلنیوم در غلظت های کم توانایی به دام اندازی رادیکال های آزاد را افزایش می دهد و مانع پراکسیداسیون لیپید ها می شود. دراین پژوهش تاثیر کاربرد سلنات سدیم بر شوری در گیاه آفتابگردان مورد بررسی قرار گرفت. گیاهان تحت تیمارهای مختلف سلنات سدیم در غلظت های 0، 10 و 20 میکرو مولار وکلرید سدیم در غلظت های 0، 25، 50 و 75 میلی مولار قرارگرفتند. نتایج نشان داد در گیاهانی که در معرض کلرید سدیم قرار داشتند، در مقایسه با گیاهان شاهد، با افزایش غلظت کلرید سدیم، محتوای رنگیزه های فتوسنتزی و پروتئین کاهش یافت اماگیاهانی که در معرض همزمان کلرید سدیم وسلنات سدیم قرارداشتند، در مقایسه با گیاهانی که تنها در معرض تنش شوری بودند، در غلظت های یکسان کلرید سدیم، مقدار رنگیز ه های فتوسنتزی و پروتئین بیشتری را نشان دادند. فعالیت آنتی اکسیدان های آنزیمی شامل کاتالاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز و آنتی اکسیدان های غیرآنزیمی شامل ترکیبات فنلی، آنتوسیانین ها و پرولین تحت تیمار با کلرید سدیم افزایش یافتند. فعالیت بالای آنتی اکسیدان های نامبرده منجر به افزایش ظرفیت آنتی اکسیدانی (dpph ) شد. گیاهانی که در معرض همزمان کلرید سدیم وسلنات سدیم قرارداشتند، فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری نشان دادند. با افزایش غلظت کلرید سدیم میزان پراکسیداسیون لیپیدها افزایش معنی داری نسبت به گیاه کنترل یافت اما با افزودن سلنات سدیم محتوی مالون دی آلدهید (mda) کاهش قابل توجهی داشت. این نتایج نشان می دهند که سلنات سدیم به عنوان یک آنتی اکسیدان سبب افزایش بردباری به تنش شوری و کاهش اثرات مضر کلرید سدیم در گیاه آفتابگردان شده است. واژه های کلیدی: کلرید سدیم ، سلنیوم، پرولین ، مالون دی آلدهید ، رنگیز ه های فتوسنتزی، پروتئین، آنزیم های آنتی اکسیدان و dpph .