ابن العلقمی و سقوط بغداد

در این نوشتار تحلیلی ـ تاریخی از نقش ابن العلقمی وزیر شیعی عباسیان در سقوط بغداد در قرن هفتم هجری که در خلال حمله مغولان به این شهر صورت گرفته و صحّت و سقم آن از منظر تاریخی، سخن رفته است. نویسنده می گوید: سقوط بغداد براثربی کفایتی این وزیر شیعی نبوده، بلکه اتهام های برخی مخالفانش مانند ابن تیمیه به وی واقعیت ندارد و از تعصبات مذهبی و فرقه ای آنان نشأت می گیرد؛ زیرا ابن العلقمی شایستگی های فراوانی را در طول دوران وزارتش از خود نشان داده که منتقدان آن ها را نادیده می گیرند. این نوشتار در سه فصل سامان یافته است. در فصل اول به بررسی اوضاع جامعه اسلامی و دستگاه خلافت عباسیان در دوران وزارت ابن العلقمی اختصاص دارد و نویسنده تصویری از وضعیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، علمی، اقتصادی و فتنه های قومیت گرایی در آن عصر را ارائه کرده است. او در فصل دوم با اشاره به حادثه حمله مغول به بغداد و عوامل آن، کیفیت و علت غلبه هلاکوخان مغول بر عباسیان و سقوط بغداد را از لحاظ تاریخی شرح می دهد. وی با همین هدف به معرفی شخصیت های دارالخلافه پرداخته است. در فصل سوم به شرح احوال ابن العلقمی و علت هجمه و تهمت های فراوان بر ضد وی براثر سقوط بغداد در حمله مغول اشاره گردیده و کذب بودن این اتهام ها در بی کفایتی ابن العلقمی در ماجرای مذبور و بی اساس بودن آن ها از دیدگاه تاریخی و شهادت برخی مورخان و عالمان به ویژه خواجه نصیرالدین طوسی اثبات و از شخصیت ابن العلقمی دفاع شده است.