مفهوم وکالت در اندیشه سیاسی نائینی

در ادبیات سیاسی یکصد سال اخیر ایران «نمایندگی مجلس» را با عنوان «وکالت» می شناسند. نماینده را وکیل و نمایندگان مجلس را وکلای ملت می نامند. یکی از مهمترین نظریه ها در باب ماهیت نمایندگی، نظریه وکالت است. وکالت نهادی قدیمی و ریشه دار در فقه و حقوق است که فقها در کتاب الوکاله و حقوقدانان در عقود معین از آن سخن گفته اند. گروهی بر این اعتقادند که نمایندگی مجلس، نوعی وکالت است و نماینده پارلمان در امور تقننی و وظایف مربوط، وکیل مردم است. شاید این تعبیر از نماینده مجلس به وکیل ملت راهی است برای ترجمه این امر جدید به زبان سنت و لاجرم، تلاشی برای آشنا نمودن این پدیده جدید و ناآشنا در میدان سیاسی ایران معاصر. واژه وکلای ملت واژه ای مأنوس و مکررات، لاکن این تکرار مکرر، معنی و محتوایش را در سایه قرار داده و به حوزه مفاهیم نااندیشیده در سیاست روز ایران رانده شده است. زیرا هنوز در حوزه عمومی ما، باب گفتگو درباره مفهوم و موضوع وکالت، شرایط شرعی وکیل گشوده شده و هنوز در پرده غفلت افکنده شده است.