نفی التشریع الضرری فی الاسلام

نوشتار حاضر، قواعد فقهی همچون: قاعده لاضرر، که هر گونه زیان در معاملات یا عبادات را برای افراد نفی می کند، به تفصیل شرح می دهد. نگارنده در سه فصل ابعاد مختلف و کارکردهای قاعده لاضرر را بررسیده و دیدگاه های فقها را در این زمینه مقایسه و ارزیابی می کند. وی در فصل اول به اثبات صدور دلیل قاعده لاضرر از احادیث پرداخته و با استناد به روایت مشهور پیامبر اسلام در باره قطع درخت نخل سمره اشاره کرده و با توجه به مفاد این روایت ادله مربوط به قاعده لاضرر و محتوای آن را شرح می دهد. نویسنده، حدیث لاضرر را از طریق اهل سنت نیز آورده و راه های اثبات صدور دلیل قاعده از این روایت را وصف کرده است. او در فصل دوم از تحقیق خود، فقره های مختلف حدیث لاضرر (حدیث سمره) را بررسیده و از مفاد این روایت و قاعده، استفاده های متعدد فقهی کرده و آن را قاعده ای ساری و جاری در همه ابواب فقهی دانسته و دیدگاه های فقهای شیعه را در شمول و محتوای آن منعکس می سازد. نویسنده در همین زمینه معنای ضرر و مصادیق محتمل آن با توجه به مفاد قاعده لاضرر، صور تقابل بین ضرر و نفع، تضاد دو ضرر با یکدیگر، نحوه استفاده از این قاعده در مورد احتمال ها و شرایط مختلف را از منظر فقهای شیعه بررسی کرده است. وی در فصل سوم از جهت هیأت به بررسی معنای لاضرر پرداخته و معنای عرفی حاصل از این هیأت، احتمال های ممکن در مفهوم جمله لاضرر، نوع بیان احکام ضرری با توجه به مفاد قاعده لاضرر و رابطه بین قاعده لاضرر با احکام اولیه را فراروی مخاطبان پژوهش خویش قرار می دهد.