تعیین تلفات نیترات در کودآبیاری تحت تاثیر شکل مقطع و شیب در سیستم آبیاری جویچه ای

یکی از مشکلات آبیاری سطحی، استفاده از کود شیمیایی به روش پاشش دستی است. استفاده بی رویه کود شیمیایی باعث بروز مشکلات زیست محیطی و همچنین بروز سرطان ها در انسان ها می شود. در روش پاشش دستی امکان کنترل کود و استفاده مناسب و به اندازه کود وجود ندارد، اما با استفاده از روش کودآبیاری این مشکل حل می شود. در این پ‍‍ژوهش از کودآبیاری در سیستم آبیاری سطحی (جویچه ای) استفاده شده است. اثر شکل، شیب و زمان بر کودآبیاری مورد بررسی قرار گرفت. جویچه هایی با سطح مقطع ثابت و شیب مقعر، جویچه با سطح مقطع متغیر و شیب ثابت و جویچه هایی با شیب و سطح مقطع ثابت احداث شد و کودآبیاری در سه زمان متفاوت (نیمه اول، نیمه دوم و کل زمان آبیاری) انجام شد. هدف این پژوهش بررسی تأثیر شکل و شیب جویچه و نیز تعیین زمان بهینه انجام کودآبیاری است. این طرح در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهرکرد به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در 7 تیمار و 3 تکرار انجام شد. تحلیل آماری با استفاده از نرم افزار sas و آزمون lsdصورت گرفت و بررسی اثرات متقابل با استفاده از نرم افزار mstat-c انجام شد. اثر شکل جویچه، شیب جویچه و زمان انجام کودآبیاری در سطح آماری 5% معنی دار بوده و با تغییر هر کدام از این پارامترها میزان نیترات ذخیره شده و تلفات نیترات، دستخوش تغییر قرار گرفت. زمان بهینه تزریق کود در نیمه دوم آبیاری و بهترین تیمار از لحاظ یکنواختی توزیع نیترات، تیمار شیب مقعر و زمان تزریق کود، نیمه دوم آبیاری بدست آمد، همچنین تیماری که کمترین میزان تلفات نیترات و بالاترین میزان نیترات جذب شده را داشت، تیمار مقطع متغیر و زمان تزریق کود، نیمه دوم آبیاری گزارش شد. سپس به بررسی اثر متقابل در تیمارهای مقطع متغیر و شیب مقعر به طور جداگانه پرداختیم. اثرات متقابل نشان داد که در تیمارهای شیب مقعر هیچکدام از اثرات متقابل (زمان کودآبیاری، فاصله از ابتدا و عمق) معنی دار نبود، ولی در تیمارهای مقطع متغیر اثرات متقابل زمان و عمق و همچنین زمان و فاصله دارای تفاوت معنی دار بودند. در ضمن این تحقیق به بررسی اثرات شکل و شیب جویچه بر معادلات نفوذ صورت گرفت. نتایج نشان داد که تغییرات بر روی ضریب 0f معنی دار بود.