بررسی تأثیر باکتری تیوباسیلوس، نوع و میزان کود گوگردی بر کمیت و کیفیت کنجد (sesamum indicum .l)

چکیده به منظور مطالعه تأثیر باکتری تیوباسیلوس، نوع و میزان کود گوگردی بر کمیت و کیفیت کنجد(sesamum indicum l.) آزمایشی در سال زراعی 1391-1390 در مزرعه آموزشی- پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. عامل های مورد بررسی شامل کود گوگرد گرانول در سه سطح و شامل0، 45 و 90 کیلوگرم گوگرد در هکتار، کود نیتروژن با پوشش گوگرد در سه سطح و شامل 0، 45 و 90 کیلوگرم گوگرد در هکتار و باکتری تیوباسیلوس در دو سطح و شامل تلقیح و عدم تلقیح بودند. نتایج نشان داد که اثر گوگرد گرانول، کود نیتروژن با پوشش گوگرد و تلقیح با باکتری تیوباسیلوس بر صفات مورد بررسی بجز قطر ساقه یعنی محتوی کلروفیل برگ، تعداد گره در بوته، تعدا گره بارور در بوته، تعداد کپسول، شاخص برداشت، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، ماده خشک تولیدی، درصد روغن، درصد پروتئین، درصد گوگرد دانه، عملکرد روغن، عملکرد پروتئین و عملکرد گوگرد تأثیرگذار بود. اثر متقابل کود گوگرد گرانول، نیتروژن با پوشش گوگردی و باکتری تیوباسیلوس (g×n×t) نیز بر قطر ساقه تأثیرگذار نبود اما سایر صفات تحت تأثیر قرار گرفتند. تیمار مصرف 90 کیلوگرم کود گوگرد گرانول، 90 کیلوگرم کود نیتروژن با پوشش گوگرد و تلقیح با باکتری تیوباسیلوس به طور معنی داری صفات مورد مطالعه را نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. نتایج حاصل از همبستگی بین صفات نشان داد که صفت شاخص برداشت (**84/0=r) بیشترین همبستگی را با عملکرد داشته و از لحاظ خصوصیات کیفی کنجد بیشترین همبستگی مثبت و معنی دار (**97/0=r) را عملکرد گوگرد با عملکرد دانه داشت. در تیمار مصرف 90 کیلوگرم کود گوگرد گرانول، 90 کیلوگرم نیتروژن با پوشش گوگردی به همراه مصرف باکتری تیوباسیلوس عملکرد دانه 40 درصد نسبت به تیمار شاهد بیشتر بود. کمترین عملکرد دانه نیز به تیمار عدم مصرف کودهای گوگردی و تلقیح با باکتری تیوباسیلوس تعلق داشت. بین عملکرد و کلیه صفات مورد مطالعه به‎جز قطر ساقه همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشت. بیش‎ترین عملکرد روغن، عملکرد پروتئین و عملکرد گوگرد از تیمار مصرف 90 کیلوگرم کودهای گوگردی به همراه مصرف باکتری تیوباسیلوس به دست آمد.